Tính toán khối lượng, lập dự toán thi công đào rãnh đường ống
Trong chủ đề này TA cùng thảo luận với các bạn về tính toán khối lượng, lập dự toán thi công đào rãnh đường ống.
Đề bài: Tính khối lượng công tác đất khi đào một rãnh dài 700m để đặt đường ống bê tông cốt thép, đường kính 1m. Đáy rãnh rộng 2m, độ sâu rãnh tùy theo trắc dọc (hình dưới), khảo sát cho số liệu đất cấp II, mặt bằng rộng có thể thi công bằng máy đào.
1. Chuẩn bị
Để giải quyết bài toán đặt ra, các bạn cần trang bị cho mình các kiến thức sau:
+ Đọc hiểu bản vẽ, đo bóc tiên lượng
+ Kiến thức về định mức, đơn giá (đưa ra các đầu việc có định mức, đơn giá có sẵn rồi là tốt nhất)
+ Kiến thức tổ chức thi công
+ Kiến thức tin học (Excel, dự toán, AutoCad, MS Projet...)
2. Giải quyết vấn đề
a. Tính khối lượng đất đào của từng đoạn rãnh đường ống theo công thức gần đúng:
V = (S1 + S2)*L/2
S1, S2 là diện tích hai mặt cắt ngang một đoạn rãnh.
L là khoản cách giữa hai mặt cắt trên.
b. Lập bảng tính toán khối lượng đất đào
- Trong bảng dữ liệu Excel trên chúng ta phải nhập dữ liệu từ bản vẽ vào cột A, B, E. Sau đó nhập công thức (phần in đậm) như sau:
Ô C2 =(6,8+2)*B2/2
Ô D3 =(C2+C4)/2
Ô F3 =D3*E3
- Tiếp theo đánh dấu vùng từ ô C2 đến ô F3, chọn Copy (Ctrl + C), lần lượt chọn các ô C4, C6, C8, C10, C12, C14, C16 và dán (Ctrl + V) dữ liệu vừa copy vào.
- Copy công thức ở ô C16 sang ô C18.
- Nhập công thức sau vào ô F19 =SUM(F3:F17)
c. Tính toán khối lượng thi công
Khối lượng đào đắp rãnh, đường thường rất lớn nên cần sử dụng máy đào. Tuy nhiên, máy không thể tạo được đúng hố đào theo kích thước thiết kế. Mà phải để lại lớp đất đào bằng thủ công để khỏi hỏng đáy hố đào, thường lớp đất để lại dày 20cm, khi đó khối lượng đào thủ công là:
700 x 2 x 0,2 = 280 m3
Như vậy khối lượng đào bằng máy là:
11.224 – 280 = 10.944 m3
Thể tích chiếm bởi ống bê tông cốt thép đường kính 1m là:
(3,14 * 1^2)/4 * 700 = 550m3
Khối lượng đất để lấp rãnh với hệ số đầm lèn K = 1,2 (1,2 m3 đất đào tơi ra mới đủ để đắp chặt lại được thể tích 1m3 rãnh)
(11.224 – 550) / 1,2 = 8.895 m3
Khối lượng đất thừa phải vận chuyển đổ đi là:
11.224 – 8.895 = 2.329 m3
d. Tóm tắt các khối lượng công tác đất
Khối lượng đất đào bằng máy: 11.480 m3
Khối lượng đất bảo vệ nền đào bằng thủ công: 280 m3
Khối lượng đất lấp trở lại: 10.900 m3
Khối lượng đất vận chuyển đổ đi 869 m3
c. Lựa chọn đơn giá, đưa vào bản dự toán
Giả sử công trình thi công tại Hà Nội, ta sử dụng đơn giá Hà Nội ban hành kèm theo Quyết định số 192/2006/QĐ-UBND ngày 25-10-2006 của UBND TP.Hà Nội:
Chọn các mã hiệu, chú ý đơn vị tính của các công tác theo đơn giá:
AB.11612 Đào đất đặt đường ống có mở mái taluy
AB.27222 Đào kênh mương, chiều rộng < 10m bằng máy đào < 1,25m3
AB.65120 Đắp đất công trình bằng đầm cóc, độ chặt yêu cầu K = 0,90
AB.41422 Vận chuyển đất bằng ô tô tự đổ 1km đầu, đất cấp II
AB.42312 Vận chuyển tiếp 1km tiếp theo trong phạm vi 7km, đất cấp II
AB.42422 Vận chuyển tiếp 1km tiếp theo cho (15 – 7 – 1) km còn lại
Lưu ý các ghi chú trong đơn giá: Đơn giá vận chuyển đất bằng ô tô 7 tấn ứng với máy đào < 1,25m3.
Đưa vào bảng tính Excel như sau (chú ý là các công việc được sắp xếp thể hiện trình tự thi công)
Cuối cùng kết nối các giá trị trực tiếp phí nói trên vào bảng tổng hợp chúng ta sẽ có bảng dự toán. Tham khảo bảng tổng hợp mẫu ở đây: http://my.opera.com/giaxaydung/blog/bangtonghopmau
3. Kết luận
Rõ ràng không có các phần mềm chuyên dụng trong tay (như Nova chẳng hạn) bạn vẫn có thể tính toán được khối lượng đào đắp nếu có đủ các số liệu trắc đạc và hiểu cách tiếp cận vấn đề như đề cập ở trên. Khối lượng đào đắp nền đường, khuôn đường... cũng có thể tính toán tương tự. Với các chuyên gia lâu năm kinh nghiệm họ có thể nhìn đoạn đường để nhẩm tính ra khối lượng đào đắp, các kỹ sư trẻ tính toán bằng Nova thế nào cũng ra con số xấp xỉ :p. Máy móc và phần mềm chỉ là công cụ, nếu hiểu được vấn đề bạn sẽ điều khiển công cụ tốt hơn và trong nhiều trường hợp Kỹ sư định giá hoàn toàn có thể kiểm soát được các kết quả tính toán của người thiết kế.
Các bạn có thể cuộn màn hình lên, kích vào nút Điều chỉnh, chọn lệnh Tạo trang in bài viết này ra tham khảo :p. Với lệnh này bạn sẽ thấy hình vẽ rõ hơn.
Tài liệu tham khảo: Thiết kế tổ chức thi công xây dựng, Lê Văn Kiểm, Nhà xuất bản khoa học kỹ thuật.
Xin giải thích khối lượng đào rãnh đường ống
Cảm ơn anh Thế Anh về bài viết hữu ích này, bài viết của anh rất rõ ràng và dễ hiểu, hy vọng anh post thêm một số ví dụ mẫu khác nữa về phần nền, mặt đường để em thảm khảo thêm được không anh?
Và anh giải thích cho em tại sao phần tóm tắt các klượng công tác đất?
-KL đất đào bằng máy là 11.480m3
-KL đất lấp trở lại: 10.900m3
-KL đất v/c đổ đi:869m3
trong khi phần tích toán đào đắp ở trên thì cho kết quả khác?
