10 nội dung dành cho bạn bắt đầu Học lập dự toán công trình

[GXD JSC]

10 nội dung dành cho bạn bắt đầu Học lập dự toán công trình​

Ai mới bắt đầu lập dự toán cũng có thể thấy khó khăn, nhưng qua những bỡ ngỡ ban đầu bạn sẽ thấy mọi việc cũng đơn giản thôi. Đặc biệt là nếu bạn thực hành bằng phần mềm Dự toán GXD và hệ các tài liệu hướng dẫn.​

Bạn tham khảo bài viết sau để bắt đầu nhé:​

1. Điều khó khăn nhất với bạn là không biết bắt đầu như thế nào?​

Để khắc phục điều này, bạn cần hình dung về trình tự các bước thi công xây dựng công trình. Trình tự thông thường là: bắt đầu tư việc chuẩn bị, dọn dẹp mặt bằng thi công rồi từ từ đến các công việc tiếp theo. Người mới bắt đầu cũng luôn có tình trạng là sợ kể thiếu, kể sót các đầu việc.​

➦Từ kinh nghiệm ngày đầu học việc của tôi và sau nhiều năm làm nghề thì bạn nên sử dụng giấy (nháp, giấy in một mặt) liệt kê dàn bài. Ví dụ đối với công trình nhà dân dụng, bạn kê ra:​

1. Phần móng​

2. Phần thân​

3. Phần mái​

4. Phần điện​

5. Phần nước​

6. Phần hoàn thiện​

- …​

➦Sau đó bắt đầu chẻ nhỏ (Work Breakdown Structure) các đầu việc trong các phần đó.​

Ví dụ:​

1. Phần móng có thể gồm các công việc:​

- Đào đất hố móng​

- Bê tông lót móng​

- Sản xuất, lắp dựng, tháo dỡ ván khuôn để đổ bê tông móng​

- Sản xuất, lắp dựng cốt thép móng​

- Đổ bê tông móng​

- Lấp đất hố móng…​

2. Phần thân:​

- Cốt thép + Ván khuôn + bê tông cột tầng 1​

- Cốt thép + Ván khuôn + bê tông dầm, sàn tầng 1​

- Cắm râu thép liên kết tường cột tầng 1​

- Xây tường tầng 1…​

- Rồi tầng 2, 3, 4...​

Các công trình khác: Cầu, đường, đê, đập, kênh, mương, đường dây, trạm biến áp, cáp thông tin... cũng làm tương tự.

2. Để nhập được số liệu khối lượng bạn cần tra mã cho công việc trước​

➦ Lời khuyên là bạn nên mở 1 tập định mức ra đọc nó. Ví dụ: bạn hay làm phần xây dựng thì hãy mở định mức số 1776/BXD-VP, bạn làm phần MEP thì xem 1777/BXD-VP...​

➦ Với Dự toán GXD trong tay, bạn có thể gõ 1 từ khóa để hiện ra tất cả các định mức có chứa từ khóa đó. Người ta đã cố sắp xếp các định mức công tác xây dựng theo trình tự thi công công trình từ lúc chuẩn bị mặt bằng đến lúc hoàn thiện.​

➦ Đối với các công tác không có trong định mức, có thể tham khảo các công trình tương tự. Không cần cầu toàn quá bạn nhé, có thể thiếu một vài đầu việc hoặc có những chỗ bạn không hiểu hoặc thấy khó khăn, cứ bỏ qua, làm tiếp phần sau – kiểu như bạn thi môn Toán, hãy chọn bài dễ làm trước, tạm bỏ qua bài khó, dư thời gian sẽ quay lại nghiên cứu giải quyết bài khó sau.​

Đây là công việc khó khăn và khá chán cho các bạn mới bắt đầu. Nhưng cứ kiên trì đi, bạn sẽ quen thôi.​

Nếu đã chọn xong các công tác, xác định được các đầu việc cần làm. Thì giờ sẽ chuyển sang phần xác định khối lượng. Dĩ nhiên đến đây bạn phải đọc bản vẽ để xác định khối lượng rồi. Nếu bạn không học khối ngành xây dựng hoặc bạn chưa đọc bản vẽ đo bóc khối lượng thì bạn có thể tham gia khóa học: Đọc bản vẽ và đo bóc khối lượng do Công ty Giá Xây Dựng tổ chức. Kích vào đây để đăng ký.​

3. Về khối lượng dự toán:​

➦ Tiếp theo bạn đọc bản vẽ để tìm số liệu, kích thước ghi ra giấy.​

➦ Nếu ghi ra giấy được thì tốt, còn không thì bạn có thể nhập luôn vào phần mềm dự toán để chạy. Trong phần mềm Dự toán GXD bạn có nút lệnh Tiên lượng / Dự toán ngay trên menu Ribbon để chuyển đổi chế độ nhập khối lượng. Bạn đưa số liệu khối lượng bạn tìm được vào đó, rất dễ dàng và dễ hiểu. Chỉ cần nhập số liệu, Dự toán GXD tự tính kết quả giúp bạn. Rất thú vị.​

Kể cả các bạn học khối ngành xây dựng, nhưng chưa từng thiết kế hoặc thi công thì việc đọc bản vẽ bạn cũng có những cảm giác khó khăn nhất định. Theo kinh nghiệm tôi và chia sẻ của nhiều anh/chị kinh nghiệm: Các bạn nên bỏ khoảng 1 buổi để xem, hiểu và thuộc ý tưởng người thiết kế và cả người thể hiện bản vẽ vì đôi khi chi tiết cấu kiện nằm ở nhiều bản vẽ khác nhau nên xem, đọc hiểu cũng cực.​

Những người được kinh qua công việc vừa thiết kế, vừa lập dự toán thì khi lập dự toán sẽ thuận lợi. Tóm lại về khối lượng các bạn cố gằng hết mức đừng quên những khối lượng chính, còn mấy cái đầu việc nho nhỏ có thể trong quá trình làm việc có nhiều người sẽ góp ý cho mình (Ví dụ: Đội kỹ thuật, Tư vấn thẩm tra dự toán, nhà thầu họ tự kiểm), thậm chí lúc đấu thầu còn có việc làm rõ lại khối lượng thừa thiếu lúc đấu thầu, chỉ có điều khi đó bạn sẽ vất vả một chút vì tư vấn lập dự toán phải sửa đổi, bổ sung. Nhưng không sao phải không bạn, ai mới bắt đầu chẳng gặp gian nan.​

4. Về chiết tính đơn giá:​

Khái quát: Dự toán bằng khối lượng nhân đơn giá (mua cái gì thường chả tính bằng khối lượng đơn giá).​

Sau khi đã xác định được khối lượng ở trên, bạn cần tính đơn giá. Để tính được đơn giá bạn cần 4 số liệu chính: Định mức, giá vật liệu đến hiện trường, giá nhân công (tiền công hay tiền lương cho một ngày công), giá ca máy.​

Định mức là hao phí tối đa để thực hiện một đơn vị công tác nào đó. Ban đầu chưa rành lắm bạn cứ áp dụng nguyên theo định mức nhà nước hoặc mở các dự toán người đi làm trước đã làm ra để tham khảo, họ áp thế nào mình áp thế (dự toán đã được thẩm tra hoặc hồ sơ thanh quyết toán càng tốt). Khi nào quen tay rồi thì có thể can thiệp sâu thêm vì đôi khi thực tế thi công có một số định mức không phù hợp thì cần điều chỉnh (VD: đôi khi có những định mức vật liệu phụ, máy thi công không phù hợp thì có thể cắt bỏ). Lưu ý : mỗi địa phương đều ban hành đơn giá riêng đấy nhé.​

Trong phần mềm Dự toán GXD, việc chiết tính đơn giá cho hàng trăm công việc rất nhanh. Bạn tra mã công việc ở bước 2 nói trên xong thì khuôn đơn giá cũng đã ở sheet Đơn giá rồi. Thế nên việc sử dụng phần mềm không phải là vấn đề, mà vấn đề là bạn cần hiểu về bản chất của việc hình thành đơn giá. Bạn có thể xem các công thức liên kết trong Dự toán GXD để hiểu sâu về vấn đề này.​

5. Về giá vật liệu:​

Đây là vấn đề phức tạp. Về tính toán thì không phức tạp, cứ sửa trực tiếp trong bảng tính giá vật liệu đến hiện trường hoặc có số liệu thì nhập thẳng vào bảng Tổng hợp và chênh lệch vật tư.​

Vấn đề là giá vật tư lấy ở đâu? làm sao để được chấp nhận giá đó? Bạn có thể tham khảo Công bố giá liên Sở Xây dựng - Tài chính địa phương nơi xây dựng công trình hoặc trên mạng hoặc đi khảo sát ở các cửa hàng, đại lý. Vấn đề tính giá vật liệu đến hiện trường sẽ nói ở bài khác. Trong Dự toán GXD, bạn có thể xem ở sheet Gia VLHT (hoặc VLHT).​

- Bạn vào mục Công bố giá vật liệu: http://giaxaydung.vn/forums/cong-bo-gia-vat-lieu-dia-phuong.240​

- Hoặc facebook.com/giaxaydung.vn bấm like để cập nhật từ trang.​

6. Về tiền lương nhân công:​

Bạn nên đọc Thông tư của Bộ Xây dựng hướng dẫn tính giá nhân công đầu vào. Sau đó tìm văn bản hướng dẫn điều chỉnh giá nhân công của địa phương bạn đang làm công trình. Với Dự toán GXD có sẵn bảng lương đầy đủ nhân công với công thức link trong Excel, bạn sẽ dễ dàng tìm hiểu.​

7. Về giá ca máy:​

Có lẽ bạn cần mở Thông tư hướng dẫn xác định và quản lý chi phí đầu tư xây dựng của Bộ Xây dựng để đọc và tìm hiểu các công thức. Hiện tại là Phụ lục 6 của Thông tư số 06/2016/TT-BXD. Bạn cũng sẽ gặp khó khăn trong việc tìm đâu cho ra số liệu đầu vào để lắp vào công thức tính giá ca máy.​

Duy nhất hiện nay chỉ có Dự toán GXD có sẵn bảng giá ca máy với công thức trong Excel, bạn sẽ dễ dàng tìm hiểu.​

8. Một vấn đề bạn cũng cần quan tâm là bảng tổng hợp kinh phí và các hệ số:​

- Điều chỉnh lại hệ số chi phí nhân công, máy thi công: Mỗi địa phương sẽ có hướng dẫn riêng tùy theo mức lương vùng, miền;​

- Chi phí chung, thu nhập chịu thuế tính trước, chi phí khác: Trong Thông tư 06/2016/TT-BXD có bảng 3.7, 3.8, 3.9 để tra các định mức chi phí này. Trong phần mềm Dự toán GXD được để sẵn ở sheet Ts để người sử dụng tiện tra cứu.​

- Bạn cần biết cách phân loại công trình (công trình của bạn là dân dụng, công nghiệp, giao thông, thủy lợi hay hạ tầng kỹ thuật) để chọn định mức cho phù hợp.​

- Trong phần mềm Dự toán GXD: Các định mức chi phí quản lý dự án, chi phí tư vấn và một số chi phí khác được tự động nội suy và tính ra giá trị tùy theo tính trên tổng hoặc từng cái riêng biệt: chi phí xây dựng, chi phí thiết bị.​

- CP dự phòng: Gồm hai loại Chi phí dự phòng cho khối lượng phát sinh thì trong dự toán bằng 5% các chi phí tính phía trước (xem thêm Phụ lục 2 Thông tư số 06/2016/TT-BXD, phụ lục 03). Chi phí dự phòng do yếu tố trượt giá, đây là vấn đề khó. Duy nhất Dự toán GXD xử lý được vấn đề này và có hướng dẫn, trợ giúp rõ ràng. Bởi tác giả là người có chuyên môn, hiểu rõ và sâu về vấn đề này, hiểu đúng hướng dẫn các văn bản của Nhà nước. Về dự toán công trình thì còn nhiều vấn đề nữa, nhưng trong bài này có lẽ tôi chỉ dành thời gian sơ lược được một số vấn đề như trên.​

Nếu bạn muốn học để làm nghề một cách bài bản bạn hãy đăng ký tham gia các khóa học: Đọc bản vẽ và đo bóc khối lượng hoặc khóa học: Đo bóc khối lượng, lập dự toán. Có lẽ đây là khóa học duy nhất tại Việt Nam được đào tạo theo chương trình sát thực và tặng các học viên phần mềm Dự toán GXD hay nhất hiện nay. Nhiều học viên học xong vẫn không khỏi ngỡ ngàng bởi vừa được học nghề vừa được tặng phần quà giá trị còn cao hơn cả học phí.​

9. Để làm dự toán tốt bạn cũng cần nắm bắt được về kỹ thuật xây dựng​

Nếu bạn chưa có kinh nghiệm hoặc làm trái ngành thì cũng đừng có ngại. Hiểu biết về kỹ thuật xây dựng có thể học hỏi và tích lũy được. Quan trọng là bạn dành thời gian để tích lũy dần dần. Những vấn đề mà bạn nên tìm sách, tài liệu để đọc:​

- Kỹ thuật thi công. Nên tìm các tài liệu về kỹ thuật thi công của những công tác, công trình mà bạn sẽ làm. Ví dụ: Nếu trước mắt bạn đang làm công trình dân dụng, thì chớ thấy sách kỹ thuật thi công mặt đường bê tông hay mà lao vào đọc ngay. Nên tìm sách về kỹ thuật thi công các công tác, công trình dân dụng trước đã.​

- Biện pháp thi công.​

- Công nghệ thi công.​

Nếu không ra công trường để thi công được, bạn cũng có thể tích lũy kỹ thuật xây dựng bằng cách quan sát những công trình đang xây (tranh thủ, theo dõi), xem video, nghe người giàu kinh nghiệm nói chuyện, xem các hồ sơ của nhà thầu...​

10. Thành thạo công cụ​

Bạn thấy đó công cụ lao động rất quan trọng, đồ đá là công cụ của người nguyên thủy, phát triển dần lên là đồ đồng, đồ sắt... giờ chúng ta là đồ chơi 4.0. Tôn Ngộ Không trên đường đi lấy kinh, cứ lúc nào mất gậy thiết bổng là chẳng làm ăn gì được.​

- Excel là thứ không thể thiếu trong máy tính người làm xây dựng, lập dự toán, định giá, kỹ sư QS​

- Dự toán GXD chạy trên Excel giúp bạn tự động hóa Excel hơn, tăng tốc năng suất làm việc của bạn. Biết cái nọ bổ trợ cho cái kia. Tài liệu, video hướng dẫn nhiều, cộng đồng sử dụng lớn mạnh...​

Nếu thấy bài viết hữu ích bạn hãy ủng hộ bằng cách chọn sử dụng Dự toán GXD nhé. Để Dự toán GXD có điều kiện chia sẻ với các bạn nhiều bài học hay hơn nữa.