1. Xi măng:
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 6260-1995:
Mỗi lô xi măng nhỏ hơn 40 tấn đều phải lấy 02 mẫu, mỗi mẫu 20kg để làm thí nghiệm. Mẫu xi măng phải được lấy rải rác ở các bao trong kho, mỗi bao lấy 1kg. Làm thí nghiệm 01 mẫu và 01 mẫu lưu để đối chứng khi cần thiết. Trong thời gian 60 ngày nếu không có khiếu nại nào giữa bên mua và bán xi măng về kết quả thí nghiệm thì phòng thí nghiệm làm thủ tục hủy bỏ mẫu lưu.
Khi bắt đầu nhập xi măng về công trường đại diện bên A, bên B cùng nhau lấy mẫu đóng gói niêm phong lập biên bản lấy mẫu và gửi đến phòng thí nghiệm để làm thí nghiệm. Mẫu xi măng phải được để trong hộp kín tránh nước, tránh các hóa chất khác, tránh nhiệt độ cao và để nơi khô ráo.
Mỗi mẫu thí nghiệm phải làm ít nhất 5 chỉ tiêu quy định trong bảng 1.
Phiếu thí nghiệm là căn cứ để nghiệm thu xi măng và thiết kế thành phần phối trộn bê tông và vữa.
2. Cát xây dựng:
- Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 1770-1986, TCXD 127-1985.
- Cát xây dựng được phân làm 04 loại như sau: Cát to, cát vừa, cát nhỏ, cát mịn (có bẩng tra).
- Phương pháp lấy mẫu cát thí nghiệm: Cứ 100m3 cát lấy một mẫu thử với khối lượng không nhỏ hơn 50kg, lấy rải rác ở nhiều vị trí khác nhau trong một đống cát cùng loại, góp lại và trộn đều, đóng gói và lập biên bản lấy mẫu, mang đi thí nghiệm.
Kết quả thí nghiệm cát là cơ sở để nghiệm thu vật liệu cát và là căn cứ thiết kế thành phần cấp phối bê tông.
3. Đá dăm (sỏi) các loại dùng trong bê tông:
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 1771-1986.
a) Đá dăm, sỏi được phân thành các nhóm sau:
Đá cỡ 0,5x1: cỡ hạt từ 5-10mm; đá cỡ 1x2: cỡ hạt từ 10-20mm; đá cỡ 2x4: cỡ hạt từ 20-40mm; đá cỡ 4x7: cỡ hạt từ 40-70mm.
b) Yêu cầu kỹ thuật:
- Thành phần hạt: Đối với các cỡ đá thành phần hạt nằm trong đường bao cấp phối được quy định như sau: (Có bảng tra)
- Phương pháp lấy mẫu đá dăm (sỏi) thí nghiệm: Cứ nhỏ hơn 200m3 đá lấy 02 mẫu thử với khối lượng mỗi mẫu lấy theo bảng 7. Lấy rải rác ở nhiều vị trí khác nhau trong một đống đá cùng loại, góp lại trộn đều, đóng gói, lập biên bản lấy mẫu, mang đi thí nghiệm.
Kết quả thí nghiệm đá là cơ sở để nghiệm thu vật liệu đá, là căn cứ để thiết kế thành phần cấp phối trộn bê tông.
4. Thép xây dựng
- Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 1651-1985, TCVN 6285-1997.
- Thép xây dựng có nhiều loại: thép tròn trơn, thép tròn đốt cán nóng, cán nguội, thép hình, thép lá, thép tấm….Thép xây dựng được sản xuất bởi nhiều nhà sản xuất có nhãn hiệu trên cây thép đảm bảo chất lượng như: Thép Thái Nguyên: TISCO;, thép Việt-Úc: V-UC; thép Việt-Sinh: NSV; thép Hòa Phát: DANI; thép Việt-Ý: VIS; thép Việt-Hàn: VSP….
a) Kiểm tra đường kính cốt thép bằng cách cân trọng lượng: Khi đưa thép vào sử dụng cần kiểm tra đường kính thực của cốt thép như sau: Cắt 01 đoạn thép dài 1m để cân kiểm tra trọng lượng Q (gam), đường kính thực của cây thép được tính bằng công thức sau:
Dthực=0,43x √Q (mm)
b) Đo đường kính cốt thép vằn (phương pháp xác định đường kính danh nghĩa của cốt thép vằn):
- Đường kính danh nghĩa D của cốt thép vằn tương đương với đường kính danh nghĩa của cốt thép tròn trơn có diện tích mặt cắt ngang bằng nhau. Diện tích mặt cắt ngang, khối lượng 1m chiều dài của thanh thép theo đường kính danh nghĩa với khối lượng riêng của thép bằng 7,85g/cm3.
- Lấy một mẫu thép dài đúng 1m được chọn trong lô thép cần kiểm tra, làm sạch mẫu trước khi cân và và xác định tiết diện. Sử dụng thiết bị đo cân có thang chia nhỏ để xác định (đến 1/1000kg) để cân mẫu.
- Diện tích mặt cắt ngang F (tính bằng cm2) của cốt thép được xác định theo khối lượng và chiều dài mẫu quy định tại TCVN1651:1995 theo công thức: F=Q/7,85L.
(Trong đó: F là diện tích mặt cắt ngang của thanh thép tính bằng cm2. Q là khối lượng của mẫu cốt thép vằn tính bằng g. L là chiều dài mẫu tính bằng cm. 7,85 là khối lượng riêng của thép tính bằng g/cm3. So sánh kết quả với tiêu chuẩn thép).
- Xác định đường kính danh nghĩa (có hai phương pháp):
+ Xác định bằng phương pháp tra bảng theo TCVN 1651-1985 từ F và Q đã xác định được.
+ Xác định bằng công thức: D= √4F/3,14
c) Thí nghiệm thép:
- Lấy mẫu và thí nghiệm thép: Cứ mỗi lô thép có khối lượng <=20 tấn, cần lấy 01 nhóm mẫu thử để kiểm tra, bao gồm tất cả các chủng loại cốt thép trong lô, mỗi loại lấy 03 thanh dài từ 0,5m-0,8m.
- Các chỉ tiêu cơ lý khi thí nghiệm thép:
+ Giới hạn chảy, giới hạn bền;
+ Độ giãn dài;
+ Đường kính thực đo;
+ Uốn nguội;
- Kết quả thí nghiệm và kiểm tra thép là cơ sở để nghiệm thu thép xây dựng.
5. Gạch xây dựng
a) Gạch xây: Tiêu chuẩn áp dụng TCVN 1450-1986, TCVN 1451-1986.
Gạch xây dùng trong công trình có nhiều loại: gạch rỗng đất sét nung, gạch, gạch đặc đất sét nung, gạch xi măng, gạch silicat…
- Lấy mẫu gạch: Cứ mỗi lô 50.000 viên gạch lấy 01 mẫu thử gồm 30 viên. Mỗi lô nhỏ hơn 50.000 viên xem như một lô.
- Các chỉ tiêu cơ lý khi thí nghiệm gạch:
+ Cường độ nén;
+ Cường độ uốn;
+ Khối lượng thể tích;
+ Hình dạng và kích thước;
+ Các khuyết tật ngoại quan.
- Kết quả thí nghiệm là cơ sở để nghiệm thu, đăng ký chất lượng gạch.
b) Gạch bê tông tự chèn, gạch bê tông lát:
Tiêu chuẩn áp dụng: TCVN 6476-1999.
Cứ một lô 15.000 viên lấy một tổ mẫu gồm 20 viên. Một lô nhỏ hơn 15.000 viên xem như một lô. Kiểm tra các chỉ tiêu cơ lý theo TCVN 6476-1999.
II. THÍ NGHIỆM KIỂM TRA CHẤT LƯỢNG CẤU KIỆN,
KẾT CẤU CÔNG TRÌNH TẠI HIỆN TRƯỜNG THI CÔNG XÂY DỰNG
1. Thí nghiệm kiểm tra cấu kiện bê tông
a) Phương pháp đúc mẫu bê tông thí nghiệm. (Lấy mẫu bê tông theo tiêu chuẩn TCVN 4453-1995):
- Trong quá trình thi công xây dựng cán bộ giám sát của Chủ đầu tư và cán bộ kỹ thuật thi công của nhà thầu xây dựng phải lấy mẫu bê tông tại hiện trường, cán bộ kỹ thuật của Chủ đầu tư ký xác nhận trên tem và dán lên mẫu ngay sau khi vừa đúc mẫu bê tông (khi bê tông còn ướt). Thí nghiệm ép mẫu bê tông ở tuổi từ 07-28 ngày.
- Mỗi loại cấu kiện bê tông phải lấy một tổ mẫu gồm 03 viên mẫu được lấy cùng một lúc ở cùng một chỗ theo quy định của TCVN 3105-1993. Kích thước viên mẫu 10x10x10cm hoặc 15x15x15cm. Số lượng tổ mẫu được quy định theo khối lượng như sau:
+ Đối với bê tông khối lớn: cứ 500m3 lấy 01 tổ mẫu khi khối lượng bê tông trong một khối đổ lớn hơn 1000m2 và cứ 250m3 lấy 01 tổ mẫu khi khối lượng bê tông trong một khối đổ ít hơn 1000m3.
+ Đối với các móng lớn: cứ 100m3 bê tông lấy 01 tổ mẫu nhưng không ít hơn một tổ mẫu cho một khối móng.
+ Đối với bê tông móng bệ máy có khối lượng đổ lớn hơn 50m3 thì cứ 50 m3 lấy 01 tổ mẫu nhưng vẫn lấy một tổ mẫu khi khối lượng ít hơn 50m3.
+ Đối với kết cấu cấu khung cột, dầm, sàn cứ 20m3 lấy 01 tổ mẫu, nhưng khi khối lượng ít hơn thì vẫn phải lấy một tổ mẫu cho mỗi loại cấu kiện.
+ Đối với các kết cấu đơn chiếc khác có khối lượng ít hơn thì vẫn phải lấy một tổ mẫu.
+ Đối với bê tông nền, mặt đường ô tô, đường băng sân bay… cứ 200m3 lấy 01 tổ mẫu nhưng nếu khối lượng bê tông ít hơn 200m3 thì vẫn phải lấy một tổ mẫu.
b) Phương pháp thí nghiệm trực tiếp trên cấu kiện.
Tiêu chuẩn áp dụng:
Dùng phương pháp kiểm tra hiện trường bằng súng bắn bê tông (phương pháp thử bằng súng bật nẩy), siêu âm, khoan cắt bê tông tại hiện trường để thí nghiệm đánh giá, xác định cường độ chất lượng bê tông.
2. Thí nghiệm kiểm tra vữa xây trát các cấu kiện.
- Lấy mẫu vữa theo tiêu chuẩn TCVN 3121-1993.
- Kiểm tra thiết kế thành phần vữa.
- Mỗi hạng mục công việc xây trát công trình nghiệm thu lấy 01 nhóm mẫu.
- Kích thước mẫu 4x4x16cm hoặc 7,07x7,07x7,07cm.
3. Thí nghiệm kiểm tra độ chặt nền đất đắp, độ chặt của các lớp móng.
- Kiểm tra theo tiêu chuẩn TCVN 4447-87.
- Thí nghiệm kiểm tra theo tiêu chuẩn 22TCN02-71 và 22TCN03-79.
- Mỗi lớp đắp dày 15-18 cm có diện tích đắp <=300m2 kiểm tra 01 điểm.
3. Thí nghiệm kiểm tra các lớp móng trong xây dựng đường ô tô.
- Thí nghiệm kiểm tra độ chặt K của các lớp đất móng. Thí nghiệm kiểm tra modul đàn hồi theo tiêu chuẩn 22CN 211-93 để so sánh với yêu cầu thiết kế.
- Cứ 1000m2 đo 03 điểm và trên toàn tuyến.
4. Thí nghiệm kiểm tra mặt đường bê tông nhựa
- Khoan mẫu bê tông nhựa để kiểm tra chiều dày và chất lượng. Đo modul đàn hồi bằng cần Belkenman. Đo độ phẳng bằng thước 3m.
- Cứ nhỏ hơn 500m2 mặt đường khoan 01 điểm tại vệt xe chạy. Từ 500md đến 1000md đo modul đàn hồi tại 20 điểm và đo trên toàn tuyến.
3. Thí nghiệm kiểm tra mặt đường láng nhựa
- Kiểm tra chất lượng nhựa theo tiêu chuẩn 22TCN-279-01. Kiểm tra chất lượng vật liệu theo tiêu chuẩn 22TCN-259-98 và 22TCN171-01. Kiểm tra hàm lượng nhựa mặt đường.
- Cứ 500m2 đường kiểm tra 01 lần và trên toàn tuyến.
) 
