tình huống này hay gặp trong xây dựng nhà cao tầng ở Việt Nam, đặc biệt là đối với những nhà thầu thi công kém chuyên nghiệp.
1. Nguyên nhân:
- Do công tác thi công nghiệm thu trắc đạc sai, dẫn đến thi công cốt thép, cốp pha bị sai, cột bị lệch.
- Công tác nghiệm thu trắc đạc đúng, nhưng thi công nghiệm thu cốt thép, cốp pha sai. Có thể là chân cột thì đúng nhưng cột nghiêng, đỉnh cột bị lệch so với thiết kế.
- Thi công nghiệm thu trắc đạc, cốt thép, cốp pha đúng nhưng trong quá trình đổ bê tông, tăng đơ giằng chống không vững, cột bị tác động nào đó nên bị nghiêng lệch.
Dù là nguyên nhân nào thì về nguyên tắc cả nhà thầu và giám sát đều có lỗi . Tuy nhiên thằng thi công là thằng giơ đầu chịu báng, chịu trách nhiệm lớn nhất, và phải bỏ mọi chi phí ra khắc phục (nếu có).
2. Việc cột bị lệch ít hay nhiều chắc chắn thay đổi khả năng chịu lực của kết cấu so với nguyên trạng thiết kế, chưa kể việc nắn thép còn ảnh hưởng tới khả năng làm việc của thép. Còn việc có nguy hại hay không thì khó có thể phán ngay được. Ít nhất về mặt thẩm mỹ, nếu cột không nắn được thì đã là xấu rồi. Về kết cấu, khả năng chịu lực thay đổi như thế nào phụ thuộc vào cột lệch nhiều hay ít, vị trí của cột trong mặt bằng cấu kiện,... Tuy nhiên, theo tôi, phần lớn các trường hợp như thế này không nguy hại quá lớn, vì hệ kết cấu của mình là hệ kết câu khung không gian. Để yên tâm thì các nhà thầu nên có phương án xử lý.
3. Có 2 phương án xử lý:
- Nếu cột bị lệch ko ảnh hưởng nhiều tới mỹ quan khi hoàn thiện thì để yên tâm cho kết cấu, sau khi nắn thép, cần tăng cứng cho cột tại vị trí nắn cột bằng tăng tiết diện thép tại vị trí đó.
- Nếu cột lệch ảnh hưởng nhiều tới thẩm mỹ mà ko có phương án chỉnh sửa thẩm mỹ khi hoản thiện thì có thể đập bỏ cột làm lại. Nhưng nên cân nhắc kỹ. Nếu là BQLDA, quan điểm của tôi là phát công văn yêu cầu đập bỏ ngay, làm căng 1 lần để nhà thầu sợ mà rút kinh nghiệm, hoặc đưa về xử phạt tài chính theo hợp đồng thật nặng.
4. Nếu phá cột làm lại:
- Chống lại dầm sàn khu vực mà cột này gánh tải, sau đó tẩy bê tông, dựng cốp pha, cốt thép lại rồi đổ. Đổ bằng bê tông phụ gia. Đặc biệt chú ý xử lý bề mặt tiếp xúc bê tông cũ - mới.
5. Về kinh nghiệm giám sát thì tôi tin là đa phần các bác giám sát đều ok. Sai đa phần là do lơ là, chểnh mảng, thiếu trách nhiệm thôi.