Hướng dẫn điều chỉnh giá và hợp đồng xây dựng do biến động giá nguyên liệu, nhiên liệu và vật liệu xây dựng

Cám ơn Bác Thế Anh có mấy điều trao đổi với mọi người. Ở đây cũng phải phê bình Bác một chút vì là cơ quan đầu não được tham gia soạn thảo văn bản hướng dẫn Bác ko nói các ý tưởng khi soạn thảo văn bản để mọi người hiểu rõ hơn, tránh đi nhầm đường.

Ở các ý kiến của Bác ở đây, Tôi rất đồng tình quan điểm là đúng ra mọi người phải hiểu là PHẢI ĐIỀU CHỈNH HÌNH THỨC HỢP ĐỒNG trước khi ĐƯỢC ĐIỀU CHỈNH GIÁ. Cái cốt lõi, mục đích của TT09 đó là đảm bảo quyền lợi của Nhà thầu và bảo vệ lợi ích của CĐT (kể cả NN và TN) bằng việc tính toán giá cả thực hiện cho sát với tình hình thị trường (lỗi để mọi người ko hiểu một phần nhiều cũng là do văn bản hướng dẫn chưa cụ thể, quan điểm của Tôi đã là văn bản hướng dẫn là phải cụ thể và ko được nêu chung chung các vấn đề)

Để tiếp tục chủ đề này, đề nghị các Bác cao thủ nắm được đường lối chính sách có các bài viết hướng dẫn cụ thể cách thức và kinh nghiệm để cho mội người theo với chứ, không thì việc này tắc lắm rồi còn thanh tra, kiểm tra sau này nữa.

Còn về phía Tôi, thứ 7 và chủ nhật này có thời gian sẽ hầu các Bác một bài dài dài một chút để nêu vướng mắc cũng như đề xuất hướng giải quyết cụ thể.

Để tiếp tục chủ đề này, Ở đây Tôi sẽ nêu một số vướng mắc trong quá trình điều chỉnh mà TT 09 chưa giải quyết được.

1. Tại TT09 mới chỉ hướng dẫn đến phần lập DỰ TOÁN BỔ SUNG còn giai đoạn khó khăn nhất là thanh toán cho Nhà thầu thì chưa có. Khi điều chỉnh theo TT09 một số người đã lầm tưởng chỉ cần điều chỉnh dự toán và lấy đó làm cơ sở thanh toán, điều này là chưa đúng với tinh thần của Bộ XD khi ban hành TT09. Lặp lại ý ở bài trước Tôi muốn nói là ở TT 09 còn một ý nữa là phải chuyển hình thức hợp đồng. Vậy việc này giải quyết như thế nào? Ở đây theo ý kiến cá nhân Tôi, HĐ phải chia làm 2 việc điều chỉnh khác nhau

+ Đối với khối lượng đã thi công: Điều chỉnh HĐ bằng cách bù trừ trực tiếp theo TT 09. Việc thanh toán bù trừ bằng cách lập dự toán, giá trị này sẽ thanh toán trực tiếp cho nhà thầu.

+ Đối với khối lượng sẽ thi công (KL còn lại của HĐ): Sẽ phải áp dụng hình thức điều chỉnh giá HĐ (phần điều chỉnh này sẽ đc bàn sau).

2. Tại Thông tư 09 chỉ có thể áp dụng với hợp đồng theo đơn giá cố định có lập đơn giá chi tiết (có chiết tính giá vật liệu đến chân công trình) mà thôi, còn HĐ mà có đơn giá tổng hợp hay trọn gói và thậm chí là HĐ điều chỉnh nhưng không có công thức điều chỉnh cụ thể thì điều này là cực kỳ khó khăn vì không có chiết tính đơn giá vật liệu trong hồ sơ dự thầu hay không có cách thức điều chỉnh (nếu áp dụng công thức của TT06 thì không có cơ sở xác định các hệ số). Để giải quyết vấn đề này, Tôi đưa ra các giải pháp như sau:

- Xác định được các hệ số điều chỉnh đơn giá (đối với đơn giá cố định) và hệ số điều chỉnh đối với đơn giá trọn gói và công thức điều chỉnh trên cơ sở dự toán của Chủ đầu tư đối với HĐ điều chỉnh mà không có công thức.

+ HĐ theo Đơn giá cố định: ĐG thanh toán = ĐG dự thầu x Kđc, trong đó

Kđc = Gdt lập mới/Gdt duyệt (Gdt duyệt là đơn giá trong dự toán được duyệt của CĐT và Gdt lập mới là đơn giá trong dự toán được duyệt được cập nhật giá vật liệu tại thời điểm thanh toán).

+ HĐ trọn gói: Ghđ mới = Ghđ cũ x Tvlx (1+ Kđc)

Tvl: tỷ trọng vật liệu trong dự toán được duyệt của CĐT

Kđc = DTmới/DTcũ (DT cũ là dự toán được duyệt của CĐT và DT mới là dự toán được duyệt được cập nhật giá vật liệu tại thời điểm thanh toán

+ Công thức điều chỉnh giá trên cơ sở dự toán của Chỉ đầu tư

ĐG đc = Đg dự thầu x [ Tk + (Tvl x CPVL mới/CPVL cũ) + TncxKnc + TmxKm) , trong đó

Tk, Tvl, Tm, Tnc: Tỷ trọng của chi phí khác, chi phí vật liệu, chi phí máy và chi phí nhân công trong dự toán được duyệt của CĐT

Km, Knc: Hệ số điều chỉnh nhân công và máy do thay đổi lương cơ bản

CPVL cũ và CPVL mới: Là chi phí vật liệu trong dự toán được duyệt và chi phí vật liệu theo dự toán được duyệt đã cập nhật đơn giá vật liệu tại thời điểm thanh toán.


Trước mắt là 02 vấn đề vướng mắc lớn nhất mà một số nhà thầu và chủ đầu tư đang gặp phải. Các Bác cao thủ cho ý kiến phản biện những cái được và chưa được nhằm giúp tìm giải pháp tối ưu nhất. Các vấn đề tiếp theo sẽ được trao đổi dần dần.

Đọc xong bài của bác DOIMOI mới thấy bác đã rất cụ thể và có nhiều kinh nghiệm trong việc thực hiện TT09=D> . Còn lại, một vài điểm nhỏ nhỏ, em xin có một số ý kiến để bàn như sau:

1. Vẫn cứ phải chuyển hình thức hợp đồng (đã lỡ thực hiện theo hình thức trọn gói và đơn giá cố định) song song với việc lập dự toán chi phí xây dựng bổ sung. Việc điều chỉnh dự toán chi phí xây dựng bổ sung còn liên quan đến việc bổ sung tổng mức đầu tư (nếu có) do đó vẫn phải điều chỉnh luôn với khối lượng chưa thực hiện.:D

Việc lập dự toán chi phí xây dựng bổ sung có thể được tiến hành rất nhanh chóng bằng các biện pháp mà TT09, VB 1551 và các văn bản khác do cấp tỉnh hay SXD đã hướng dẫn. Nên trong khi chờ các thủ tục điều chỉnh (kiểm soát khối lượng thi công thực tế, kiểm tra chứng từ, hóa đơn đầu vào v.v...) mới có khoản là Tạm thanh toán 80-90% giá trị chênh lệch giá của khối lượng đã thực hiện và tạm ứng theo mức tạm ứng của hợp đồng với khối lượng chưa thực hiện để tránh thiệt hại cho nhà thầu cũng như ảnh hưởng đến tiến độ thi công của dự án.

Rõ ràng là TT09 đã có tinh thần rõ ràng và đã lường được nhiều vấn đề có thể nảy sinh trong quá trình thực hiện. Hix...:D

2. Cách xác định hệ số điều chỉnh đơn giá. Bác thật tuyệt vời vì cách của bác giải quyết được nhiều khúc mắc, nhất là đối với các hợp đồng không có lập đơn giá chi tiết.

Nhưng theo em:
a) Với hợp đồng có đơn giá cố định, Kđc = Gdt lập mới/Gdt duyệt sẽ khó và chính xác là không thể triển khai thực hiện với một số tỉnh khi duyệt dự toán bằng cách dùng đơn giá do địa phương ban hành và có bảng chênh lệch vật tư. Phương án này chỉ áp dụng với cách lập lại đơn giá chi tiết và áp dụng Kđc với từng đơn giá. Khá phức tạp. Bác nghiên cứu xem còn phương án nào hay không?
b) Với hợp đồng có đơn giá trọn gói: Ghđ mới = Ghđ cũ x Tvl x (1+ Kđc)

Tvl: tỷ trọng vật liệu trong dự toán được duyệt của CĐT

Nhờ các bác xem lại xem: Tvl x (1+ Kđc) có thể sẽ <1. Và do đó Ghđ mới < Ghđ cũ.

Dòng chữ đỏ trên là chưa thật sự chính xác. Phải là tỷ trọng vật liệu được điều chỉnh giá so với tổng giá trị vật liệu của gói thầu. Lại có thêm Kđc ở đây nữa thì khủng khiếp quá. Và liệu Kđc ở đây chỉ có thể tính cho từng đơn giá thôi!

Còn vấn đề khác nữa cần các bác giúp đỡ. Trong các loại vật liệu được điều chỉnh giá, nhiều CĐT không điều chỉnh giá với cây chống với lý do không nằm trong danh mục. Họ quan điểm là dùng cây chống bằng tre thì không phải là gỗ các loại theo TT09.:D Đúng hay sai hả bác!

Rất may là các hợp đồng của em đều có đơn giá chi tiết khá cụ thể và kỹ lưỡng. Đồng thời, Files giá của em đều dùng hàm Vlookup, Filter giữa các sheet nên quá trình điều chỉnh giá được thực hiện khá thuận lợi! Cảm ơn TT09!:D

Em chào thầy Thế Anh! Em là học viên của khóa học KSDG tại trường Lê Hồng Phong. Em có vấn đề như thế này rất mong được thầy chỉ giáo:
E thấy Thông báo giá VLXD của LSTC rất bất cập, khi giá NVL trên thị trường rất cao thì giá TB lại rất thấp, theo các Văn bản hướng dẫn của Chính phủ thì có thể lấy báo giá của Nhà cung cấp, nhưng có rất nhiều các Chủ đầu tư không muốn bù giá cho nhà thầu theo báo giá vì cho rằng không có cơ sở, Nhà thầu và Nhà cung cấp thông đồng với nhau báo giá cao hơn thực tế mua.Đây là trường hợp E đã gặp khi làm bù giá cho 1 công trình sử dụng vốn NS.
Còn bây giờ khi giá NVL giảm và giá thầu cao,với các công trình được tạm ứng tiền vật tư chính thì các Nhà thầu lấy báo giá bằng giá thầu ( thực tế trên thị trường giá đã giảm rất nhiều).Mua hóa đơn theo giá thầu để thanh toán.
Theo một số ý kiến cho rằng đây là cái được mất của Nhà thầu.
Cho E hỏi có Văn bản nào quy định về vấn đề này không ạ.
Bác nào có ý kiến về vấn đề này cho mình tham khảo nhé.Thanks!

Đối với một số ý của Bạn SyncMaster, Tôi xin giải thích thêm thế này.

1. Về quan điểm, Tôi vẫn phải nói lại là Phải chuyển hình thức hợp đồng sang hình thức HĐ điều chỉnh thì mới giải quyết căn bản các vấn đề được, như trường hợp bạn nêu về cây chống ko đc coi là gỗ theo TT09 đấy. Khi chuyển hình thức HĐ thì không chỉ hạn chế chỉ có 13 loại VL, mà tất cả hay bao nhiêu là do CĐT và NT thương thảo (đc Ng quyết định đầu tư OK) là đc điều chỉnh. Điều này giải thích tại sao trong công thức điều chỉnh về HĐ trọn gói, Tôi đề xuất Tvl là tỷ trong vật liệu chứ ko phải là Tỷ trọng vật liệu đc điều chỉnh. Các công thức điều chỉnh sẽ được đưa vào HĐ và sẽ áp dụng cụ thể tại mỗi lần thanh toán.

2. Ban Trinh có nêu về vấn đề khi lập dự toán thì CĐT không tính theo đơn giá tổng hợp mà tính bù giá VL theo đơn giá địa phương, Xin giải thích với Bạn như thế này:

- Về cơ bản, những CĐT nào đã yêu cầu đấu thầu theo đơn giá tổng hợp mà không xét tới đơn giá chi tiết là khi lập dự toán họ đã lập theo đơn giá TH rồi, kể cả có tính theo Đg địa phương họ cũng đã quy đổi về đơn giá TH rồi. Trường hợp CĐT tính theo đg địa phương, thì việc quy đổi về đơn giá TH cũng chẳng có gì quá khó khăn.

- Thực ra, khi Tôi bắt đầu làm dự toán (1996) thì hầu hết là đều làm theo phân tích chi phí mà không có Đg TH và Tôi đã thấy việc tính phân tích theo chi phí mà không có đơn giá TH là điều cực kỳ phi lý. Cái cần để sau này hình thành giá chuyên gia (phương pháp của bọn Tây) thì không nêu trong đó mất rất nhiều thời gian để bóc tách KL và các chi phí, đặc biệt là trong giai đoạn thanh toán và quyết toán. Việc này chỉ phù hợp với giai đoạn Kinh tế kế hoạch thôi, vì căn cứ vào đây để cấp vật tư và trả lương nhân công.

3. Về công thức đề nghị điều chỉnh HĐ trọn gói, đúng như Bạn Trinh nói, công thức này bị sai (vì lẫn qua một cách điều chỉnh khác), xin đc đính chính như sau:

Ghđ mới = Ghđ cũ x [1+ Tvl x (Kđc-1)]

- Kđc ở đây áp dụng cho từng giai đoạn thanh toán. Ví dụ trong HĐ giá trọn gói đc chia làm các giai đoạn thanh toán 30%, 40, 20, 10. Thì tương ứng với từng thời điểm thanh toán sẽ có các Kđc khác nhau.

4. Bạn nói có đơn giá chi tiết sẽ điều chỉnh được theo TT 09, Bạn có thể nêu vấn đề Tôi đề cập ngay từ đầu đó là Vấn đề thanh toán cho nhà thầu ntn?

Còn một số vấn đề nữa, xin khất để hôm nào có thời gian sẽ hầu chuyện các Bạn. Cuối cùng là đề nghị các đồng chí đã làm điều chỉnh HĐ rồi tham gia ý kiến để mọi người học theo, đồng thời các Bác nào còn vướng mắc gì mạnh dạn nêu lên để làm kinh nghiệm cho mọi người. (Admin cho topic này lên trang nhất đấy nhé)

Mình đang làm công trình này rất gấp, áp dụng giá cước vận chuyển VLXD trên địa bàn tỉnh Quảng Nam và Thừa Thiên Huế tại thời điểm tháng 6/2007. Bạn nào post lên giúp mình với, thanhks alot.

Thông tư số 09 có công thức VL = Gvl x P x K. Trong đó:
- Gvl : Là chi phí vật liệu trực tiếp trong hợp đồng hoặc dự toán, cái này rõ ràng rồi.
- K : Hệ số tăng giá VLXD, cái này cũng oke, cứ lấy trong công bố của Bộ XD là được.
Cái bây giờ chúng tôi đang còn chưa thống nhất là tỷ trọng P:
- Theo tôi, P = Pi/Po , trong đó:
* Po: lấy từ bảng tổng hợp chi phí vật tư trực tiếp và bằng tổng KL của các VT trong bảng phân tích vật tư nhân với đơn giá của chính nó tại thời điểm lập dự toán
* Pi : Cũng lấy tương tự như trên nhưng loại bỏ các loại vật liệu không được điều chỉnh giá.
- Người khác lại bảo: P = Pi/Gvl ; sau đó tính như sau: VL = Gvl x Pi/Gvl x K
Vậy xin hỏi bác Thế Anh và các bác khác là trong 2 cách xác định tỷ trọng P ở trên, cách nào là đúng?
Mong các bác nhiệt tình chỉ bảo, xin trân trọng cảm ơn

Em lập đơn giá vật liệu đến chân công trình theo nghị định 99, tự điều tra giá VL, cự ly vận chuyển vật liệu, loại đường, từ đó xây dựng chi phí vận chuyển. Khi tiến hành điều chỉnh giá theo TT09, có nói giá mặt bằng tại thời điểm thi công là giá mặt bằng do tỉnh ban hành, vậy em xin hỏi giá mặt bằng này được xác định thế nào cho phù hợp với NĐ 99 và TT09 :
- Giá VL đến chân CT = Giá MB tỉnh ban hành + CP hiện trường + CP lưu thông (do tỉnh ban hành).
- Giá VL đến chân CT = Giá MB tỉnh ban hành + CP hiện trường + CP lưu thông (tính lại CVC theo nghị định 99).
Theo em hiểu tinh thần của TT 09 lấy giá mặt bằng do tỉnh ban hành là để có một giá "trừ" cố định, nhằm tránh sai sót, nếu lấy chi phí lưu thông do CĐT tự điều tra thì giá này sẻ không còn cố định nửa(cự ly, loại đường...).

Xin hỏi các bác: theo hướng dẫn điều chỉnh chi phí nhân công tại Thông tư 03/2008/TT-BXD thì mức lương tối thiểu theo vùng lần lượt là 620.000đ, 580.000đ và 540.000đ. Nhưng theo Quyết định số 57/2008/QD-UB của UBND thành phố Hà Nội thì tại Hà Nội chia ra 3 vùng với mức lương tối thiểu là 800.000 đ, 740.000 đ và 690.000 đ.
Vậy phải điều chỉnh chi phí nhân công và chi phí máy thế nào được. Mong các bác chỉ giáo!

Với mức lương là 620.000đ, 580.000đ, và 540.000đ theo Thông tư 03/2008/TT- BXD và nếu theo HN thi sẽ là QĐ18 của UBND. Và khi áp dụng theo QĐ57/2008/QĐ- UB theo vùng thì Bộ xây dựng cũng có Thông tư 05/2009/TT-BXD.
Do đó phụ thuộc vào công trình của bạn ở địa phương nào và CĐT yêu cầu điều chỉnh theo BXD hay UBND sẽ có lựa chọn pháp lý phù hợp.
Chúc bạn thành công.