Chỉ có một BĐS duy nhất, có được miễn thuế chuyển nhượng?

[mrphan882]

Hai vợ chồng có 1 căn nhà nát (thực tế chỉ có 4 bức tường, không ở được), được bố mẹ cho từ lâu, tuy nhiên vì không có tiền xây cất nên vẫn ở tạm nhà cha mẹ ruột từ nhiều năm nay. Nay cần tiền muốn bán đi, vậy có được miễn thuế chuyển nhượng bất động sản 25% (theo thuế thu nhập cá nhân từ bất động sản)? Nếu có, phải làm những thủ tục gì, với cơ quan nào khi chuyển nhượng để chứng minh đây là tài sản duy nhất?
Ở đây, có một số vấn đề theo quy định của pháp luật chưa thật sự sát thực tế, vẫn còn kẽ hở, chúng tôi xin đưa ra để bàn ở đây, cụ thể như sau:

Thứ nhất, theo quy định tại khoản 2 Điều 4 Luật Thuế thu nhập cá nhân, Điều 4 Nghị định số 100/2008/NĐ-CP về hướng dẫn thi hành Luật Thuế thu nhập cá nhân, theo đó trường hợp của bạn là một trong những trường hợp được miễn thuế, cụ thể là: “Thu nhập từ chuyển nhượng nhà ở, quyền sử dụng đất ở và tài sản gắn liền với đất ở của cá nhân trong trường hợp cá nhân chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất”. Do đó, bạn được miễn thuế nếu ngôi nhà bạn được bố mẹ cho là căn nhà duy nhất (chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất).

Theo Thông tư số 84/2008/TT-BTC ngày 30/9/2008 của Bộ Tài chính thì người được miễn thuế trong trường hợp này chỉ cần làm bản tự khai và chịu trách nhiệm về tính trung thực trong bản khai là được chấp nhận.

Vì vậy, trong trường hợp này có thể cùng một người trong gia đình gồm 3 thế hệ (ông bà, con và cháu). Họ sống cùng nhau, có nhiều bất động sản, ví dụ có 2 căn nhà trở lên chẳng hạn. Giờ gia đình này muốn bán đi một căn nhà (cách biệt) nên họ làm thủ tục cho con đẻ, vì họ muốn lách luật để người con này (vẫn cùng chung sống với bố mẹ) chỉ có 1 căn nhà đất duy nhất nên không phải nộp thuế thu nhập cá nhân (25% tổng số tiền bán nhà). Và cứ như thế nếu có họ 10 căn nhà thì họ vẫn tiếp tục thực hiện theo quy trình trên thì họ vẫn không phải nộp thuế thu nhập cá nhân. Như vậy, sẽ không đúng chủ trương Đảng và Nhà nước về ban hành Luật Thuế thu nhập cá nhân, ảnh hưởng đến nguồn thu chính đáng của ngân sách nhà nước.

Thứ hai, trong trường hợp này nổi lên vấn đề còn tranh cãi, áp dụng vào thực tiễn cuộc sống chưa thỏa đáng. Đó là vấn đề về thẩm quyền chứng nhận chỉ có một nhà đất ở duy nhất, hiện nay rất khó thực hiện một nơi áp dụng một kiểu, đòi hỏi một số giấy tờ khác nhau. Theo Thông tư 84 của Bộ Tài chính, người được miễn thuế trong trường hợp này chỉ cần làm bản tự khai và chịu trách nhiệm về tính trung thực trong bản khai là được, tuy nhiên nhiều cơ quan thuế địa phương không chấp nhận dù quy định này sai pháp luật.

Hiện nay, chủ yếu vẫn là yêu cầu xã, phường, thị trấn nơi có hộ khẩu thường trú xác nhận chỉ có một nhà ở, đất ở duy nhất. Nhưng cơ quan thuế một số nơi chấp nhận nhưng nơi thì không, bởi vì UBND xã, phường, thị trấn làm sao có thể bao quát, nắm được hết được bất động sản của người dân. Mặt khác, chỉ dựa vào cam kết của người dân thì xã, phường, thị trấn rất khó chứng nhận, nếu có thì chỉ chứng nhận: ở địa bàn xã, phường, thị trấn nơi người dân cư trú mà thôi, còn bất động sản một nơi ở một nơi (trường hợp ở nhờ nhà nhười thân, thuê, mướn...). Vì thế, cơ quan thuế lại khó lòng để chấp nhận.

Vì vậy, các cơ quan có thẩm quyền cần hướng dẫn cụ thể, chi tiết việc xác nhận một nhà, ở đất ở duy nhất, chế tài đối với trường hợp khai man, gian dối, đồng thời quy định trách nhiệm của các cơ quan chức năng có liên quan và sự phối hợp giữa các cơ quan này với nhau trong việc thu thuế thu nhập cá nhân từ bất động sản.