Lựa chọn tư vấn nước ngoài tham gia các dự án như thế nào?

[nguyentheanh]

Hiện nay sự xuất hiện của các chuyên gia tư vấn nước ngoài tại VN đã thành quen thuộc. Do chưa có tiêu chí đánh giá chính xác chất lượng tư vấn, chưa có một quy trình khả dĩ nào giúp lựa chọn tư vấn tốt. Cho nên nhiều dự án, nhiều công trình có mặt chuyên gia tư vấn nước ngoài nhưng vẫn xảy ra tình trạng "cơm không lành, canh không ngọt", gây lãng phí lớn chi phí, tiền của của Nhà nước, của dân Việt Nam.

Chi phí cho tư vấn trong nước thì còn nằm trong lãnh thổ Việt Nam, nhưng tư vấn nước ngoài thì họ đem tiền của dân mình ra khỏi biên giới. Trách nhiệm của chúng ta những người VN yêu nước là phải cùng góp trí tuệ, sức lực, nghĩ cách nâng cao chất lượng sử dụng tư vấn, cho xứng "đồng tiền, bát gạo" mà chúng ta đã bỏ ra, đạt hiệu quả cao trong các dự án đầu tư xây dựng công trình, phục vụ phát triển đất nước.

Để có thể sử dụng tư vấn nước ngoài một cách có hiệu quả, phù hợp với thông lệ quốc tế cần có sự nghiên cứu đầy đủ, có cơ sở khoa học, chi tiết, các vấn đề:
- Các xác định dự toán chi phí tư vấn,
- Hướng dẫn lựa chọn tư vấn (đưa ra quy trình lựa chọn tư vấn để các tổ chức cá nhân tham khảo),
- Đánh giá kỹ thuật, tài chính,
- Lựa chọn loại hình thức hợp đồng,
- Hướng dẫn về đám phán hợp đồng
- Đề xuất các dạng hợp đồng mẫu phổ biến trong việc sử dụng dịch vụ tư vấn nước ngoài.
- Thống kê các lỗi mắc phải của các dự án trước đó, để các dự án sau không mắc lại sai lầm nữa.

Thực tế do thiếu thông tin và thiếu phương pháp nên khi phải thực hiện công việc thuê tư vấn nước ngoài, các chủ đầu tư sử dụng tư vấn cũng như các cấp có thẩm quyền quyết định thuê tư vấn nước ngoài rất khó lựa chọn, khó ra quyết định.
Bản thân các nhà thầu tư vấn nước ngoài nhiều khi do thiếu một định hướng rõ ràng, minh bạch cũng làm cho việc đáp ứng yêu cầu của chủ đầu tư trở nên khó khăn.

Để giải quyết một phần vấn đề này, TA sẽ trình bày với các bạn quan tâm các nghiên cứu về "Giải pháp sử dụng hiệu quả dịch vụ tư vấn nước ngoài trong các dự án đầu tư xây dựng công trình ở Việt Nam". Các bạn tham khảo và trao đổi cùng TA cho sôi nổi nhé. Mọi người càng đưa ra nhiều vấn đề, câu hỏi, TA sẽ thảo luân càng hay.
Đồng nghiệp nào muốn cùng TA nâng cao thu nhập nhờ việc được các Chủ đầu tư đang bí không biết lựa chọn tư vấn thế nào "để mắt tới" nhờ tư vấn lựa chọn tư vấn nước ngoài xin mời tham gia nhé. TA đang đi từ đầu đấy.

 

[nguyentheanh]

Các văn bản quy định có liên quan đến việc sử dụng tư vấn nước ngoài

Theo TA được biết, hiện có các văn bản sau đây có liên quan nhiều đến việc lựa chọn, sử dụng tư vấn nước ngoài trong các dự án đầu tư xây dựng công trình:

1. Luật Đấu thầu số 61/2005/QH11 của Quốc hội ban hành ngày 29/11/2005 quy định về đấu thầu.
2. Luật Xây dựng số 16/2003/QH11 của Quốc hội ban hành ngày 26/11/2003 quy định về hoạt động xây dựng.
3. Quyết định số 131/2007/QĐ-TTg ngày 09/08/2007 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Quy chế thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam.
4. Thông tư số 09/2007/TT-BXD ngày 02/11/2007 của Bộ Xây dựng hướng dẫn xác định và quản lý chi phí thuê tư vấn nước ngoài.

Đồng nghiệp nào thấy TA nêu còn thiếu xin bổ sung giúp, xin cảm ơn.

 

[nguyentheanh]

Các công việc tư vấn đầu tư xây dựng được phép sử dụng tổ chức, cá nhân tư vấn người nước ngoài

Theo Quy chế thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam ban hành theo Quyết định số 131/2007/QĐ-TTg ngày 09/08/2007 của Thủ tướng Chính phủ thì phạm vi công việc tư vấn đầu tư xây dựng có thể thuê tổ chức, cá nhân người nước ngoài thực hiện bao gồm:

- Lập quy hoạch xây dựng
- Khảo sát xây dựng
- Lập dự án đầu tư xây dựng
- Thiết kế xây dựng công trình
- Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình
- Giám sát thi công xây dựng công trình
- Lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng
- Một số dịch vụ tư vấn khác.

Như vậy có thể thấy rằng hầu hết các công việc tư vấn đầu tư xây dựng đều được phép sử dụng tổ chức, cá nhân tư vấn người nước ngoài để thực hiện.

 

[nguyentheanh]

Thực tế điều tra cho thấy đã có sự hiện diện của các tổ chức tư vấn nước ngoài trong các công việc tư vấn đầu tư xây dựng sau:

- Tư vấn lập quy hoạch: Quy hoạch thành phố Hà Nội, Quy hoạch thành phố Buôn Ma Thuật đến năm 2005; quy hoạch thành phố Hà Tĩnh, Đà Nẵng, Phú Yên, Ninh Thuận, Cần Thơ….
- Tư vấn lập dự án;
- Tư vấn thiết kế: Trung tâm hội nghị quốc gia, Nhà Quốc hội và Hội trường Ba Đình mới, Trụ sở Bộ Công an, Trụ sở Bộ Ngoại giao, Bảo tàng Lịch sử, Bảo tàng Hà Nội, luồng cho Tàu tải trọng lớn vào sông Hậu, cảng Trung chuyển quốc tế Vân Phong, cảng Cái Mép - Thị Vải….
- Tư vấn giám sát xây dựng: Đại lộ Đông - Tây
- Tư vấn quản lý dự án, đào tạo chuyển giao công nghệ;

Kết quả điều tra cũng cho thấy, không chỉ các dự án sử dụng nguồn vốn ODA có sự tham gia của các tổ chức tư vấn nước ngoài mà cả các dự án đầu tư sử dụng nguồn vốn từ Ngân sách nhà nước cũng sử dụng tư vấn nước ngoài.
Các loại hình công trình như công trình dân dụng, công nghiệp, hạ tầng kỹ thuật, giao thông, thủy lợi đều có sự tham gia của các cá nhân, tổ chức tư vấn nước ngoài.

Các đồng nghiệp nào biết thông tin về các dự án, công trình có sự tham gia của tư vấn nước ngoài xin bổ sung dùm TA nhé. Chân thành cảm ơn.

 

[nguyentheanh]

Số liệu thống kê cho thấy tổng nguồn vốn ODA giải ngân trong năm 2007 là hơn 2 tỷ USD và dự kiến giai đoạn 2005-2010 là khoảng 11 tỷ USD. Nếu chỉ tính mức độ từ 5-10% giá trị trên dành cho công tác tư vấn thì có thể nói đây là một khối lượng tiền vốn không nhỏ nhằm thực hiện các dịch vụ tư vấn.

Một đặc điểm gắn liền với việc sử dụng nguồn vốn ODA là nhà tài trợ thường yêu cầu sử dụng tư vấn nước ngoài hoặc đấu thầu quốc tế rộng rãi.

Như vậy có thể nói nhu cầu sử dụng tư vấn nước ngoài là rất lớn và cần thiết trong bối cảnh ngành xây dựng phát triển mạnh mẽ. Các dự án đầu tư xây dựng được triển khai nhiều theo đà phát triển của nền kinh tế đất nước, trong khi lực lượng tư vấn trong nước chưa đủ năng lực để đáp ứng (đáp ứng tốt, đáp ứng có chất lượng và đáp ứng được hết các yêu cầu....

 

[nguyentheanh]

Luật đấu thầu quy định về vấn đề này thế nào?

Tại điều 13 của luật Đấu thầu quy định về đấu thầu quốc tế có quy định:

- Việc tổ chức đầu thầu quốc tế được thực hiện trong các trường hợp sau:
+ Gói thầu thuộc dự án sử dụng vốn ODA mà nhà tài trợ phải quy định đấu thầu quốc tế;
+ Gói thầu mà nhà thầu trong nước không đủ khả năng đáp ứng các yêu cầu của hồ sơ mời thầu hoặc đã tổ chức đầu thầu trong nước nhưng không chọn được nhà thầu trúng thầu.
Trường hợp khi trúng thầu nhà thầu nước ngoài không thực hiện đúng cam kết liên danh hoặc sử dụng nhà thầu phụ Việt Nam (nếu có) đã được kê khai trong hồ sơ dự thầu đối với khối lượng và giá trị dành cho phía nhà thầu Việt Nam thì nhà thầu đó bị loại.
- Nhà thầu nước ngoài trúng thầu thực hiện gói thầu tại Việt Nam phải tuân thủ theo quy định của Chính phủ Việt Nam về quản lý nhà thầu nước ngoài.

Ở đây nói về Nhà thầu bao gồm cả Nhà thầu thi công xây dựng - cung cấp, lắp đặt thiết bị, công nghệ, nhà thầu tư vấn...

 

[nguyentheanh]

Tại Điều 14. Ưu đãi trong đấu thầu quốc tế của Luật Đấu thầu có quy định:

Đối tượng được hưởng ưu đãi trong đấu thầu quốc tế bao gồm:

1. Nhà thầu là doanh nghiệp được thành lập và hoạt động tại Việt Nam theo Luật doanh nghiệp và Luật đầu tư;
2. Nhà thầu liên danh khi có thành viên trong liên danh là nhà thầu thuộc quy định tại khoản 1 Điều này đảm nhận công việc có giá trị trên 50% đối với gói thầu dịch vụ tư vấn, xây lắp hoặc gói thầu EPC;
3. Nhà thầu tham gia đấu thầu gói thầu cung cấp hàng hóa mà hàng hóa đó có chi phí sản xuất trong nước chiếm tỷ lệ từ 30% trở lên.
Chính phủ quy định chi tiết về ưu đãi trong đấu thầu quốc tế.

 

[nguyentheanh]

2. Luật Xây dựng

Mặc dù không có điều luật nào trong Luật Xây dựng dành riêng cho quy định về lựa chọn, sử dụng tư vấn nước ngoài trong các dự án đầu tư xây dựng. Nhưng rải rác tại các điều trong Luật Xây dựng đã thể hiện nội dung quy định như sau:

UBND các cấp được quyền thuê tư vấn thực hiện lập nhiệm vụ quy hoạch xây dựng, nhiệm vụ điều chỉnh quy hoạch xây dựng, phê duyệt quy hoạch xây dựng, điều chỉnh quy hoạch xây dựng.
Chủ đầu tư xây dựng công trình được phép thuê tư vấn làm các công việc: Lập dự án, quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, thuê tư vấn giám sát, Thuê tổ chức tư vấn có đủ năng lực hoạt động xây dựng để kiểm định chất lượng công trình khi cần thiết.

 

[nguyentheanh]

3. Quyết định số 131/2007/QĐ-TTg

Ngày 09/8/2007 Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 131/2007/QĐ-TTg ban hành Quy chế Thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam. Quy chế này quy định một số nội dung chủ yếu như sau:

- Phạm vi, đối tượng áp dụng:
Quy định thuê tổ chức, cá nhân người nước ngoài thực hiện các dịch vụ tư vấn trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam, bao gồm: Lập quy hoạch xây dựng, khảo sát xây dựng, lập dự án đầu tư xây dựng, thiết kế xây dựng công trình, quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình, giám sát thi công xây dựng công trình, lựa chọn nhà thầu trong hoạt động xây dựng và một số dịch vụ tư vấn khác.

- Nguyên tắc thuê tư vấn nước ngoài:
+ Chủ đầu tư dự án thuê tư vấn nước ngoài khi thấy cần thiết, bảo đảm cạnh tranh, tiết kiệm chi phí và hiệu quả.
+ Việc thuê tư vấn nước ngoài phải bảo đảm tuân thủ các quy định pháp luật hiện hành của Việt Nam.
+ Tư vấn nước ngoài phải có đủ điều kiện năng lực. Chuyên gia tư vấn nước ngoài phải có chứng chỉ hành nghề tư vấn xây dựng, có ít nhất 05 năm hành nghề tư vấn xây dựng và đã tham gia hoàn chỉnh ít nhất 03 dịch vụ tư vấn xây dựng cùng loại công việc dự kiến được thuê. Tổ chức tư vấn nước ngoài phải có đăng ký hoạt động, có tư cách pháp nhân, có đủ năng lực về tài chính, có đủ số lượng, chất lượng chuyên gia và đã thực hiện hoàn chỉnh ít nhất 03 dịch vụ tư vấn xây dựng cùng loại với dịch vụ tư vấn dự kiến được thuê với tư cách là nhà thầu chính.

Còn tiếp...
​

 

[nguyentheanh]

- Hình thức thuê tư vấn nước ngoài: Thuê chuyên gia và thuê tổ chức.

- Thẩm quyền quyết định việc thuê tư vấn nước ngoài:
Thẩm quyền quyết định việc thuê tư vấn nước ngoài sẽ thuộc về người quyết định đầu tư. Riêng việc lập các đồ án quy hoạch xây dựng, để thống nhất việc quản lý trên địa bàn của tỉnh, thành phố, người có thẩm quyền quyết định thuê tư vấn nước ngoài là chủ tịch UBND cấp tỉnh. Đối với các đồ án quy hoạch xây dựng thuộc thẩm quyền Thủ tướng Chính phủ phê duyệt thì Bộ Xây dựng sẽ quyết định việc thuê tư vấn nước ngoài.
Việc thuê tư vấn nước ngoài phải được thể hiện trong quyết định đầu tư đối với các dự án đầu tư xây dựng công trình…

- Điều kiện năng lực của tư vấn nước ngoài:

+ Thuê chuyên gia: Chuyên gia phải có chứng chỉ hành nghề tư vấn xây dựng, có ít nhất 05 năm hành nghề tư vấn xây dựng và đã tham gia thực hiện ít nhất 03 dịch vụ tư vấn xây dựng cùng loại công việc dự kiến được thuê.
+ Thuê tổ chức: Tổ chức tư vấn phải đăng ký hoạt động, có tư cách pháp nhân, có đủ năng lực về tài chính, có đủ số lượng chuyên gia và đã thực hiện hoàn chỉnh ít nhất 03 dịch vụ tư vấn xây dựng cùng loại công việc dự kiến được thuê với tư cách là nhà thầu chính.

 

[nguyentheanh]

- Phương thức lựa chọn tư vấn nước ngoài:
Tuân thủ các quy định của pháp luật đấu thầu hiện hành của Việt Nam. Nhà thầu tư vấn nước ngoài tuyệt đối không được mua bán thầu dưới mọi hình thức. Quá trình giám sát việc thực hiện hợp đồng, nếu phát hiện có vi phạm các nội dung đã cam kết trong hợp đồng hoặc mua bán thầu thì xử lý theo quy định hiện hành.

- Quản lý chi phí thuê tư vấn nước ngoài:
+ Chi phí thuê tư vấn nước ngoài bảo đảm tính hợp lý, trong phạm vi tổng mức đầu tư của dự án;
+ Chi phí thuê tư vấn nước ngoài xác định theo dự toán tháng – người (manmonths) hoặc xác định theo tỷ lệ phần trăm (%);
+ Trường hợp chỉ định thầu tư vấn nước ngoài, chủ đầu tư tổ chức lập, thẩm định chi phí thuê tư vấn nước ngoài trình người quyết định đầu tư phê duyệt.
+ Chủ đầu tư có thể thuê tổ chức tư vấn có đủ năng lực thẩm tra dự toán chi phí thuê tư vấn nước ngoài trước khi phê duyệt.

- Chi phí thuê tư vấn nước ngoài:
Chi phí thuê tư vấn nước ngoài xác định theo dự toán tháng-người (theo thông lệ quốc tế) hoặc xác định bằng tỷ lệ phần %.

 

[nguyenduchung260282]

Em có 1 số vấn đề thắc mắc muốn mong anh TA và bạn bè đồng nghiệp giúp đỡ

Bên em có dự án khá lớn cũng đang thuê Tư vấn nước ngoài nhưng em có 1 số khúc mắc sau mong anh và bạn bè đồng nghiệp giúp đỡ:
1. Tư vấn nước ngoài được Chỉ định thầu gói thầu Lập dự án, TKBVTC thông qua hình thức là nhà thầu vượt qua được đợt thi tuyển kiến trúc(liệu có sai luật không).
2. Nhà thầu này đủ năng lực để làm gói thấu nhưng vẫn liên danh với công ty con (Chắc muốn nhường công ty con làm là chính) và 1 công ty tư vấn của Việt Nam(Liệu có sai luật không).
3.Cách xác định Chi phí thuê chuyên gia nước ngoài theo tỷ lệ phần trăm thì lấy tỷ lệ như thế nào là hợp lý.
Cách xác định chi phí thuê chuyên gia theo dự toán chi tiết thì tham khảo đâu ra số liệu lương các chuyên gia, em đã tìm trên mạng mà không thấy
Rất mong được sự giúp đỡ của anh Th A và các bạn bè đồng nghiệp.

 

[nguyentheanh]

1. Tư vấn nước ngoài được Chỉ định thầu gói thầu Lập dự án, TKBVTC thông qua hình thức là nhà thầu vượt qua được đợt thi tuyển kiến trúc(liệu có sai luật không).

Điều 1 luật số 38/2009/QH12 sửa đổi, bổ sung Điều 55 Luật Xây dựng như sau: "Tác giả của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được tuyển chọn được bảo hộ quyền tác giả, được ưu tiên lựa chọn để lập dự án đầu tư xây dựng công trình và thiết kế xây dựng khi có đủ điều kiện năng lực theo quy định."
Điều 40 của Nghị định 85/2009/NĐ-CP quy định các trường hợp được chỉ định thầu, mục d: "Tác giả của thiết kế kiến trúc công trình trúng tuyển hoặc được tuyển chọn được bảo hộ quyền tác giả, được chỉ định để thực hiện gói thầu dịch vụ tư vấn lập báo cáo nghiên cứu khả thi và thiết kế xây dựng khi có đủ điều kiện năng lực theo quy định;"

2. Nhà thầu này đủ năng lực để làm gói thấu nhưng vẫn liên danh với công ty con (Chắc muốn nhường công ty con làm là chính) và 1 công ty tư vấn của Việt Nam(Liệu có sai luật không).

Luật không đề cập một nhà thầu có đủ năng lực không được đi liên danh với công ty khác hoặc TA đọc chưa hết.

3.Cách xác định Chi phí thuê chuyên gia nước ngoài theo tỷ lệ phần trăm thì lấy tỷ lệ như thế nào là hợp lý.

Vấn đề này TA đang nghiên cứu, thu thập số liệu - và cố gắng làm rõ ở các bài sau trong chủ đề này. Nhưng để trả lời câu hỏi thế nào là hợp lý còn gian nan đấy. Tư vấn Mỹ, Anh, Pháp, Đức khác; Nhật, Hàn Quốc, Úc khác; Trung Quốc, Philipin, Indonesia, Thái Lan lại khác.

Cách xác định chi phí thuê chuyên gia theo dự toán chi tiết thì tham khảo đâu ra số liệu lương các chuyên gia, em đã tìm trên mạng mà không thấy?

Chưa có ai share thì làm sao mà tìm thấy trên mạng. Dân ta thấy thì download thôi, có thì để đó trong máy cho cũ đi, chẳng quan tâm nhiều đến việc share cho người khác đâu. Với lại làm kém, làm sai nhỡ đem share ra người khác biết thì ngại chết, thôi thì cứ dấu tịt đi là tốt nhất.

Nếu có thể thì bạn nên tìm trên các trang web tư vấn nước ngoài xem họ "thổ lộ" chi phí tư vấn của họ bao nhiêu? Cũng có thể tìm trong các tài liệu về estimate cost của các hãng tư vấn nổi tiếng xem nó nói về tỷ lệ % chiếm bao nhiêu trong chi phí đầu tư xây dựng. Cũng có thể xem hướng dẫn lựa chọn tư vấn của ADB, World Bank. Ở box tiếng Anh chuyên ngành trên giaxaydung.vn Ms Hugolina đã đưa rồi đó bạn chịu khó tìm hoặc vào website của họ. Bạn xem thêm các bài sau của TA nhé.

 

[nguyentheanh]

(tiếp theo)

- Quản lý hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài:
+ Việc thuê tư vấn nước ngoài phải thông qua hợp đồng tư vấn;
Nội dung hợp đồng thuê tư vấn phải phù hợp với quy định của pháp luật Việt Nam;
+ Việc thanh toán chi phí thuê tư vấn nước ngoài phải phù hợp với các quy định hiện hành và các điều kiện cụ thể ghi trong hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài…

- Tiêu chuẩn, quy chuẩn áp dụng khi sử dụng tư vấn nước ngoài:
+ Trong quá trình thực hiện các dịch vụ tư vấn xây dựng có liên quan đến tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, nhà thầu tư vấn nước ngoài phải tuân thủ các quy định của pháp luật Việt Nam về sử dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng.
+ Trường hợp sử dụng các tiêu chuẩn, quy chuẩn của nước ngoài phải tuân thủ các văn bản hiện hành liên quan.

 

[nguyentheanh]

4. Thông tư số 09/2007/TT-BXD

Thông tư số 09/2007/TT-BXD hướng dẫn xác định và quản lý chi phí thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam. Mặc dù ban hành để hướng dẫn thực hiện Quyết định số 131/2007/QĐ-TTg ngày 09/8/2007 của Thủ tướng Chính phủ về Quy chế thuê tư vấn nước ngoài trong hoạt động xây dựng tại Việt Nam. Nhưng Thông tư này chỉ hướng dẫn về xác định và quản lý chi phí thuê tư vấn nước ngoài.

Theo đó, tuỳ theo điều kiện cụ thể của dự án đầu tư xây dựng công trình, của đồ án quy hoạch xây dựng, chi phí thuê tư vấn nước ngoài được ước tính trong tổng mức đầu tư của dự án, trong nhiệm vụ lập quy hoạch xây dựng theo một trong các cách sau:
Cách 1: Theo chi phí của loại công việc tư vấn của các dự án đầu tư xây dựng công trình, của các đồ án quy hoạch xây dựng tương tự do tư vấn nước ngoài đã thực hiện;
Cách 2: Theo tỉ lệ % của chi phí xây dựng và chi phí thiết bị trong tổng mức đầu tư của dự án, theo đơn giá một đơn vị diện tích (hoặc dân số) của đồ án quy hoạch xây dựng. Việc ước tính chi phí thuê tư vấn nước ngoài theo tỉ lệ % dựa trên cơ sở phạm vi, nội dung công việc tư vấn cần thuê tư vấn nước ngoài thực hiện và các thông tin liên quan đến chi phí tư vấn của các dự án đầu tư xây dựng công trình, đồ án quy hoạch xây dựng tương tự do tư vấn nước ngoài đã thực hiện...
Giá hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài được xác định thông qua kết quả đàm phán, thương thảo giữa chủ đầu tư, cơ quan tổ chức lập đồ án quy hoạch xây dựng với nhà thầu tư vấn nước ngoài...