Quy trình quản lý thông tin dự án đầu tư xây dựng ứng dụng BIM theo tiêu chuẩn ISO 19650

[nguyentheanh]

Quy trình quản lý thông tin dự án đầu tư xây dựng ứng dụng BIM theo tiêu chuẩn ISO 19650 có thể được chia thành 7 bước chính, tương ứng với từng giai đoạn quan trọng trong vòng đời dự án. Mỗi bước đều đóng vai trò cụ thể trong việc đảm bảo thông tin được quản lý một cách hiệu quả, minh bạch và nhất quán.

1. Xác định yêu cầu thông tin

- Mục tiêu: Đặt nền móng cho việc quản lý thông tin bằng cách xác định rõ yêu cầu thông tin của dự án.
- Thực hiện:
+ Xác định OIR (Organizational Information Requirements): Mục tiêu thông tin của tổ chức.
+ Xây dựng EIR (Exchange Information Requirements): Yêu cầu trao đổi thông tin từ các bên liên quan.
+ Thiết lập các tiêu chí đo lường mức độ chi tiết thông tin (Level of Information Need).

2. Thiết lập môi trường dữ liệu chung (CDE - Common Data Environment)

- Mục tiêu: Tạo nền tảng quản lý và chia sẻ thông tin tập trung.
- Thực hiện:
+ Cài đặt và vận hành hệ thống CDE.
+ Quy định quy trình truy cập, lưu trữ, và kiểm soát dữ liệu.
+ Đảm bảo bảo mật thông tin, kiểm tra quyền truy cập của từng bên liên quan.

3. Lập kế hoạch thực thi thông tin (BEP - BIM Execution Plan)
- Mục tiêu: Đưa ra lộ trình chi tiết cho việc triển khai quản lý thông tin BIM.
- Thực hiện:
+ Xây dựng BEP trước hợp đồng (Pre-Contract BEP) để định rõ vai trò, trách nhiệm.
+ Xây dựng BEP sau hợp đồng (Post-Contract BEP) để chi tiết hóa các công việc và quy trình triển khai thông tin.
+ Định nghĩa các công cụ và phần mềm sử dụng cho dự án.

4. Quản lý thông tin trong giai đoạn thiết kế
- Mục tiêu: Quản lý việc sản xuất và kiểm soát thông tin trong giai đoạn thiết kế.
- Thực hiện:
+ Triển khai mô hình thông tin để đảm bảo đáp ứng yêu cầu EIR.
+ Kiểm tra và xác minh chất lượng thông tin trước khi chia sẻ trong CDE.
+ Tích hợp các thông tin liên quan đến các hệ thống kỹ thuật, kiến trúc, và kết cấu.

5. Quản lý thông tin trong giai đoạn thi công
- Mục tiêu: Đảm bảo dòng thông tin liên tục và chính xác trong quá trình thi công.
- Thực hiện:

+ Theo dõi và cập nhật thông tin thực tế (As-built Information).
+ Kiểm soát thông tin giao dịch giữa nhà thầu và các bên liên quan.
+ Phân tích thông tin để hỗ trợ quản lý chi phí, tiến độ và rủi ro.

6. Bàn giao thông tin và quản lý vận hành

- Mục tiêu: Chuyển giao thông tin cần thiết cho giai đoạn vận hành và bảo trì tài sản.
- Thực hiện:
+ Chuẩn bị thông tin theo yêu cầu của chủ sở hữu và quản lý vận hành (O&M Manuals).
+ Đảm bảo dữ liệu sẵn sàng sử dụng trong các hệ thống quản lý tài sản (FM Systems).
+ Chuyển đổi thông tin thiết kế và thi công thành hồ sơ vận hành (As-maintained Information).

7. Đánh giá và cải tiến quy trình
- Mục tiêu: Đảm bảo quá trình quản lý thông tin liên tục được cải thiện.
- Thực hiện:
+ Đánh giá hiệu quả quản lý thông tin dự án so với các mục tiêu ban đầu.
+ Thu thập phản hồi từ các bên liên quan để tối ưu hóa quy trình.
+ Cập nhật các bài học kinh nghiệm (Lessons Learned) và áp dụng cho dự án tiếp theo.

Tổng kết:
- Tác giả và Công ty CP Giá Xây Dựng nghiên cứu quy trình, các bước ứng dụng BIM theo ISO 19650 là để lập trình các phần mềm như Quản lý dự án (QLDA GXD), Quản lý chất lượng (QLCL GXD), Dự toán GXD... có định hướng thuật toán dần theo BIM và ISO 19650. Những nội dung này có tác dụng mạnh đến việc hình thành các lệnh, chức năng, mẫu biểu trong các phần mềm.
- Quy trình quản lý thông tin gồm 7 bước, từ xác định yêu cầu đến đánh giá và cải tiến, đảm bảo thông tin được sử dụng hiệu quả trong toàn bộ vòng đời dự án. Các bước này không chỉ nâng cao chất lượng quản lý dự án mà còn tối ưu chi phí và thời gian.

 

[nguyentheanh]

Khi trình bày quy trình 7 bước nói trên, có đồng nghiệp trao đổi với tác giả là nên là 8 bước, cần thêm bước: Nghiên cứu để hiểu rõ về dự án xây dựng, mong muốn, yêu cầu của chủ đầu tư và điều kiện thực tế của dự án... Về ý kiến này xin trao đổi làm rõ như dưới đây.

Ý kiến về việc thêm một bước đầu tiên liên quan đến nghiên cứu và hiểu rõ dự án, bao gồm cả mong muốn của chủ đầu tư và điều kiện thực tế của dự án, là hợp lý và có giá trị. Tuy nhiên, trong cách tiếp cận chuẩn mực theo tiêu chuẩn ISO 19650, các hoạt động này thường được xem như một phần của quá trình xác định yêu cầu thông tin (Step 1: Xác định yêu cầu thông tin), thay vì tách riêng thành một bước độc lập. Dưới đây là các lý do để bảo vệ cách tiếp cận 7 bước ban đầu:

1. Tính logic của quy trình quản lý thông tin
- Quy trình ISO 19650 được thiết kế tập trung vào quản lý thông tin theo cách có cấu trúc và lặp lại.
- Giai đoạn nghiên cứu về dự án thường là phần đầu tiên của việc xác định yêu cầu thông tin (EIR), giúp làm rõ mục tiêu, mong muốn và điều kiện thực tế của dự án.
- Không cần tách riêng giai đoạn này thành một bước độc lập vì nó chỉ là một phần hoạt động trong việc xác định yêu cầu tổng thể.

2. Tránh trùng lặp trong quy trình
- Nếu thêm bước "nghiên cứu và hiểu dự án" làm bước đầu tiên, có nguy cơ gây trùng lặp với bước xác định yêu cầu thông tin.
- Cả hai bước đều tập trung vào việc hiểu mong muốn của chủ đầu tư, điều kiện dự án, và xác định thông tin cần thiết. Việc gộp chung các hoạt động này vào một bước sẽ giúp quy trình ngắn gọn hơn mà vẫn đảm bảo đầy đủ.

3. Phù hợp với chuẩn ISO 19650
- Theo ISO 19650, phần đầu tiên của quản lý thông tin dự án luôn bắt đầu bằng việc xác định yêu cầu thông tin (EIR, OIR, PIR). Quá trình này đã bao gồm việc nghiên cứu dự án để đảm bảo các yêu cầu được đặt ra là chính xác, phù hợp.
- Các hướng dẫn từ UK BIM Framework cũng nhấn mạnh rằng việc hiểu dự án là một bước con trong bước xác định yêu cầu thông tin.

4. Thực tế triển khai tại Việt Nam
Ở Việt Nam, các dự án xây dựng thường bắt đầu bằng các nghiên cứu khả thi, báo cáo tiền khả thi, hoặc báo cáo đầu tư. Những thông tin này đã được thu thập trước khi bắt đầu quy trình quản lý thông tin.
Tại bước "xác định yêu cầu thông tin", các bên chỉ cần tập trung tổ chức và làm rõ các yêu cầu, thay vì lặp lại các hoạt động nghiên cứu.

5. Khi nào nên thêm bước nghiên cứu riêng biệt?

Việc thêm bước nghiên cứu có thể cần thiết nếu:
- Dự án có tính phức tạp cao và cần thời gian riêng để phân tích các rủi ro hoặc điều kiện chưa rõ ràng.
Các bên tham gia thiếu thông tin nền tảng về dự án, đặc biệt trong các dự án quy mô lớn hoặc đa quốc gia.
- Trong trường hợp này, việc thêm bước "nghiên cứu và hiểu dự án" như một bước riêng có thể được chấp nhận nhưng cần lưu ý không làm phức tạp hóa quy trình.

Kết luận:
Quy trình 7 bước là hợp lý vì đã bao gồm các hoạt động nghiên cứu trong bước "xác định yêu cầu thông tin". Tuy nhiên, trong trường hợp dự án đặc biệt phức tạp, bước nghiên cứu có thể được mở rộng thành một bước riêng biệt để tăng tính minh bạch và hiệu quả. Vấn đề này nên được xem xét tùy thuộc vào quy mô và tính chất của từng dự án.