Thiet ke kien truc là nghề tạo ra bộ mặt cảnh quan đô thị. Hiểu theo nghĩa rộng, nó là nghề có nhiệm vụ kế thừa, phát triển và thiết kế nên bản sắc văn hóa của các công trình, đô thị và quốc gia. Điều đó cho thấy thiet ke kien truc có vai trò rất quan trọng.
Nghề đẹp và khó
Kiến trúc là một ngành đặc thù nằm giữa hai lĩnh vực: Nghệ thuật và Kỹ thuật. Một kiến trúc sư (KTS) thành công là người biết dung hòa hai mảng có vẻ mâu thuẫn đó trong công việc. Vừa sáng tạo, lãng mạn lại vừa phải nắm vững và cập nhật công nghệ, gò mình vào các tính toán khô cứng. Nhưng chính hai mặt tưởng như mâu thuẫn ấy lại tương trợ nhau, giúp cho người thiet ke kien truc sáng tạo ra những sản phẩm kiến trúc độc đáo.
Trong một thiết kế công trình, có 4 tiêu chí được đặt theo thứ tự: Thích dụng, Bền vững, Thẩm mỹ và Tinh tế.
Tính Thích dụng của công trình được đặt lên hàng đầu bởi nó quyết định công năng của công trình, nhằm tạo ra tiện ích cao nhất cho người sử dụng. Thẩm mỹ chỉ đứng ở hàng thứ 3, nhưng lại rất quan trọng. Người ta thường nhìn vào “mặt tiền” trước để đánh giá “tài năng” của nhà thiet ke kien truc, đây cũng là điểm (đôi khi) khiến cho nhà thiet ke kien truc phải hy sinh công năng của công trình để phục vụ cho nhu cầu thẩm mỹ của khách hàng.
Có thể ví von công trình giống như một cơ thể sống: công năng tốt đảm bảo cho các cơ quan nội tạng hoạt động ổn định, trao đổi chất thuận lợi. Sự bền vững tượng trưng cho sức khỏe, còn tính thẩm mỹ tượng trưng cho áo quần, sắc đẹp và các trang trí bên ngoài.
Tuy nhiên, sai lầm của nhiều nhà thiet ke kien truc là quá quan tâm đến vẻ đẹp công trình mà bỏ rơi sự bền vững và công năng. Sai lầm này rất dễ phát hiện ra khi công trình đó được đưa vào sử dụng.
Nghề thiet ke kien truc có thích hợp với phụ nữ?
Hiện nay số lượng các nữ sinh viên học ngành kiến trúc ngày càng đông, trong số đó có nhiều bạn học rất xuất sắc. Điểm mạnh của họ là thiên hướng “vị nghệ thuật” nên trong các thiết kế luôn mang nét nữ tính, trang nhã, nhẹ nhàng.
Số các nhà thiet ke kien truc nữ thành công cũng không hiếm. Với đề tài “Reload” (tìm lại), nữ KTS Trần Mai Anh (hiện đang là giảng viên tập sự khoa Quy Hoạch ĐH Kiến Trúc Hà Nội) đã đạt giả nhất cuộc thi quốc tế mang tên “Xưởng thiết kế mùa hè Cergy- Pontoise” tổ chức tại Pháp tháng 9-2005.
Năm 2004, giải thưởng kiến trúc hàng đầu thế giới, Pritzker Architecture Prize, lần đầu tiên trong 25 năm hình thành và tồn tại, đã trao danh hiệu cao quý này cho bà Zaha Hadid. Nữ KTS người Anh gốc Iraq này đã làm việc hết sức mình để sáng tạo ra những công trình vĩ đại trên khắp châu Âu.
