Bí mật giảm nhiều chi phí, sinh nhiều lợi ích: Cách ISO 19650 Chuyển đổi quản lý thông tin Tài sản xây dựng

[nguyentheanh]

Bí mật giảm nhiều chi phí, sinh nhiều lợi ích: Cách ISO 19650 Chuyển đổi quản lý thông tin Tài sản xây dựng (tài sản hình thành từ các dự án đầu tư xây dựng)

Môi trường Dữ liệu Chung (Common Data Environment - CDE) là một khái niệm cốt lõi trong tiêu chuẩn ISO 19650 và khuôn khổ BIM, được xác định là nguồn thông tin đã được thỏa thuận cho bất kỳ dự án hoặc tài sản nào, dùng để thu thập, quản lý và phổ biến các thùng chứa thông tin (information container) thông qua một quy trình được quản lý.

CDE là hạ tầng thiết yếu để hỗ trợ việc áp dụng BIM trong ngành xây dựng. Dưới đây trình bày các thành phần cốt lõi và quy trình làm việc (workflow) của CDE trong vòng đời BIM:

I. Các thành phần cốt lõi của CDE​

CDE không chỉ là một giải pháp công nghệ (solution) mà còn là sự kết hợp giữa giải pháp kỹ thuật và quy trình làm việc (process workflow). Trên thực tế, quy trình làm việc là khía cạnh quan trọng nhất định nghĩa CDE. Quá trình nghiên cứu để phát triển CDE GXD (tham khảo CDE nước ngoài, tiêu chuẩn quốc tế và từ thực tế yêu cầu Quản lý dự án xây dựng tại Việt Nam), tác giả đúc rút các thành phần chính tạo nên một CDE theo ISO 19650 và các hướng dẫn liên quan bao gồm:

1. Giải pháp Công nghệ (CDE Solution)​

Mặc dù có thể được triển khai bằng các phương pháp phi kỹ thuật (ví dụ: gửi qua bưu điện hoặc tủ hồ sơ cứng được tổ chức), CDE thường sử dụng các giải pháp kỹ thuật số.

• Hệ thống Quản lý Tài liệu Điện tử (EDMS): CDE bao gồm EDMS, là một hệ thống cung cấp lưu trữ, truy cập và quản lý an toàn cho các tài liệu điện tử. Tuy nhiên, bản thân EDMS không được coi là CDE hoàn chỉnh.
• Máy chủ BIM (BIM Server): BIM server là các hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu dựa trên đối tượng (object-based), cho phép truy vấn, truyền tải, cập nhật và quản lý các đối tượng dự án riêng lẻ từ các ứng dụng khác nhau. Mặc dù một số hệ thống quản lý thông tin dự án dựa trên tệp (file-based) được gọi là BIM servers, thuật ngữ này trong bối cảnh này đề cập đến các hệ thống quản lý dữ liệu dự án dựa trên đối tượng (object-based project data management - PDM).
• Hệ thống Phối hợp 2D & 3D: CDE cung cấp các trình xem (viewer) để minh họa nội dung 2D và 3D của các tệp kỹ thuật số (tài liệu, bản vẽ và mô hình BIM).

2. Quản lý luồng công việc (Workflow Management)​

Luồng thông tin công việc, luồng công việc (Workflow): kiểu như người Việt Nam chúng ta vẫn hiểu, trình bản dự thảo, xem xét, thẩm định, thẩm tra, phê duyệt, triển khai thực hiện, điều chỉnh, kết thúc… theo một quy trình chặt chẽ, được quy định trong quy chế (hoặc lập trình trong hệ thống quản lý công đang vận hành ở các Sở Ngành). Đây là thành phần xác định cách thông tin được tạo ra, kiểm tra và chia sẻ.

Trạng thái Thông tin (Information Container States): Quy trình làm việc của CDE hỗ trợ quản lý các Information Containers (công-te-nơ thông tin, vùng chứa thông tin, thư mục chứa thông tin) khi chúng phát triển qua bốn trạng thái chính:

• Đang tiến hành (Work In Progress - WIP): Thông tin đang được nhóm tác vụ phát triển. Trong trạng thái này, mô hình trải qua các lần lặp lại và kiểm tra chất lượng trong nội bộ nhóm tác vụ và thường được gán mã trạng thái S0.
• Đã chia sẻ (Shared): Thông tin đã được phê duyệt để chia sẻ với các nhóm tác vụ và nhóm chuyển giao (delivery team) hoặc với bên bổ nhiệm (Appointing Party). Thông tin trong trạng thái này thường phù hợp cho mục đích phối hợp (coordination only) và được gán mã trạng thái S1 hoặc S2.
• Đã xuất bản (Published): Thông tin được ủy quyền để sử dụng trong thiết kế chi tiết hơn, cho công tác xây dựng hoặc để quản lý tài sản. Thông tin ở trạng thái này thường có mã trạng thái A4, A5 hoặc A6.
• Lưu trữ (Archive): Lưu trữ liên tục các giao dịch thông tin, cung cấp dấu vết kiểm toán (audit trail) về sự phát triển của thùng chứa thông tin.

Diễn tả như trên rất khó hiểu, tôi diễn tả hình chụp minh họa từ CDE GXD do công ty GXD phát triển như sau ai đọc xong, xem hình cũng sẽ thấy hiểu ngay. Tất nhiên, nhìn vào đây thì chưa thấy rõ được nội tại bên trong, bởi khi kích chuột phải, chuột trái sẽ có nhiều lệnh và có thể truy xuất được rất nhiều thông tin phục vụ quản lý, thực hiện công việc:

3. Metadata và kiểm soát​

CDE hỗ trợ việc kiểm soát và truy xuất thông tin bằng cách gán siêu dữ liệu (metadata) cho các công-ten-nơ thông tin.

• Mã Trạng thái (Status Code): Hỗ trợ tính phù hợp để sử dụng (suitability of use).
• Mã Sửa đổi (Revision Code) và Kiểm soát Phiên bản (Version Control): CDE phải cung cấp kiểm soát phiên bản file (tệp tài liệu) tự động, quản lý các bản ghi giao dịch và thay đổi dữ liệu.
• Metadata Bổ sung: Ngoài trạng thái và phiên bản, các thùng chứa thông tin phải có các thuộc tính khác được gán, bao gồm phân loại (classification), để hỗ trợ nhóm dự án hiểu thông tin nào là mới nhất và cách sử dụng nó.

II. Quy trình làm việc của CDE và Vòng đời BIM​

CDE đóng vai trò là xương sống thông tin cho toàn bộ vòng đời của tài sản xây dựng, từ giai đoạn triển khai dự án (Delivery Phase) đến giai đoạn vận hành (Operational Phase).

1. CDE trong triển khai dự án (Project Delivery - PIM)​

Trong giai đoạn cung cấp/triển khai dự án, CDE hỗ trợ việc phát triển Mô hình Thông tin Dự án (Project Information Model - PIM).

• PIM là tập hợp thông tin đồ họa, phi đồ họa và tài liệu cần thiết để hỗ trợ việc thực hiện dự án.
• CDE cho PIM được phát triển như một giải pháp cụ thể cho dự án để đáp ứng các tiêu chí chung cho việc phân phối PIM.
• Các sản phẩm bàn giao PIM (mô hình, bản vẽ, lịch trình) phải được cung cấp trong các phần Shared và Published của CDE.
• Phối hợp: CDE cho phép phối hợp liên tục thông tin giữa các yếu tố của mô hình thông tin. Nó tạo điều kiện cho việc đánh giá mô hình 2D & 3D, bao gồm cả mô hình BIM liên hợp (federated BIM models).

2. CDE trong vận hành tài sản (Asset Operation - AIM)​

CDE cũng hỗ trợ việc quản lý Mô hình Thông tin Tài sản (Asset Information Model - AIM) trong giai đoạn vận hành.

• AIM là mô hình thông tin được sử dụng bởi chủ sở hữu để ghi lại không gian và tài sản được tích hợp vào cơ sở.
• Nhiều Môi trường dữ liệu PIM có thể đóng góp nội dung vào Môi trường dữ liệu AIM theo thời gian.
• ISO 19650-3 (giai đoạn vận hành) quy định rằng thông tin được sản xuất và xem xét, bao gồm ủy quyền và chấp nhận, sử dụng quy trình CDE và các giải pháp CDE mà các bên áp dụng.
• Thông tin được chuyển giao vào AIM sau khi kết thúc giai đoạn cung cấp/triển khai dự án. AIM có thể được sử dụng trong suốt vòng đời hoạt động của tài sản để phân tích và báo cáo.

3. Chức năng phối hợp và kiểm soát​

CDE cung cấp các công cụ cụ thể để đảm bảo sự hợp tác hiệu quả:

• Hỗ trợ phối hợp đa mô hình: CDE phải có khả năng hiển thị các mô hình BIM đơn lẻ hoặc mô hình liên hợp (federated models) từ nhiều ngành khác nhau trong trình xem 3D trên web.
• Quản lý vấn đề (Issue Management): CDE phải cung cấp một hệ thống theo dõi vấn đề, cho phép đăng ký, ghi nhật ký, cập nhật và thông báo qua email về các vấn đề được xác định. Tốt nhất là các vấn đề được nêu ra trong CDE nên được liên kết trực tiếp với các mô hình/đối tượng BIM trong chế độ xem 3D, thường thông qua việc sử dụng Định dạng hợp tác BIM (BIM Collaboration Format - BCF).
• Audit trail: CDE cung cấp dấu vết (ghi vết) đầy đủ về các hoạt động của người dùng, hồ sơ phê duyệt và lịch sử vấn đề, tăng cường tính minh bạch và khả năng truy nguyên thông tin.
• Khả năng tương tác (Interoperability): CDE hỗ trợ trao đổi thông tin bằng cách sử dụng các tiêu chuẩn mở (ví dụ: IFC, BCF, XML), bất cứ khi nào có thể, để cho phép một cách tiếp cận nhất quán giữa tất cả các tổ chức liên quan tham gia dự án.

Việc ứng dụng BIM CDE theo chuẩn ISO 19650 mang lại nhiều lợi ích cho Chủ đầu tư và các bên tham gia dự án giúp Chủ đầu tư. Hãy theo dõi các bài viết tiếp theo của tôi để rõ hơn nhé.

Với việc nghiên cứu, phát triển CDE bài bản, có nền tảng vững chắc, am hiểu sâu. Công ty CP Giá Xây Dựng sẵn sàng liên danh với các đơn vị, đảm nhiệm & phụ trách mảng BIM & CDE để cùng đấu các gói thầu: thiết kế, thi công, đặc biệt là Tư vấn quản lý dự án. Với CDE GXD có thể giúp các đơn vị thực hiện cùng lúc nhiều dự án, nhiều công trình, với chi phí thấp và chất lượng công việc, hồ sơ, tài liệu, dữ liệu tốt và cao hơn nhiều - mang lại hiệu quả cao cho tất cả các bên tham gia dự án.