Thanh quyết toán Hợp đồng khi dừng dự án????

[Octopus]

Bên mình có dự án (là dự án thuộc nguồn vốn ngân sách) đang trong giai đoạn Lập dự án đầu tư có nghĩa là chưa có dự án được phê duyệt. Mặc dù dự án chưa được phê duyệt nhưng Chủ đầu tư đã ký một số hợp đồng chuẩn bị cho dự án, các hợp đồng về thi công dạng như dọn dẹp mặt bằng, làm tường rào....mà có khối lương thi công thì về thanh quyết toán không có vấn đề gì, nhưng đối với một số hợp đồng về tư vấn thì chắc chắn sẽ gặp khó khăn trong quá trình xác nhận khối lượng, thanh toán, quyết toán và thanh lý Hợp đồng. Cụ thể có mấy hợp đồng có vướng mắc mang lên đây hỏi, ai đó đã từng hoặc biết được các văn bản pháp lý hướng dẫn thực hiện thì trả lời giúp:

- Hợp đồng thiết kế bản vẽ thi công + dự toán di chuyển một số công trình trong khu đất của dự án. Hình thức hợp đồng theo tỉ lệ %, sẽ thanh lý khi có phê duyệt của Chủ đầu tư, đã có báo cáo thẩm tra. Đối với HĐ này Chủ đầu tư không ra quyết định phê duyệt mà căn cứ vào thẩm tra thanh toán 100% giá trị Hợp đồng cho nhà thầu có được không? Có văn bản pháp quy nào hướng dẫn bắt buộc phải phê duyệt hoặc không cần phê duyệt không?

- Hợp đồng thẩm tra các gói thầu nêu trên: tương tự hợp đồng trên.

- Hợp đồng Lập dự án đầu tư: đây là Hợp đồng có giá trị lớn nhất mà cũng khó xử lý nhất trong các HĐ của giai đoạn chuẩn bị đầu tư. Hình thức hợp đồng là trọn gói, ký hợp đồng với liên danh nhà thầu tư vấn trong nước và nước ngoài, lẽ ra HĐ phải hoàn thành rồi nhưng do chủ đầu tư thay đổi số liệu đầu vào của dự án, nhà thầu thực hiện cũng chậm nên đến nay làm xong phần Tổng mặt bằng quy hoạch kiến trúc, nhiệm vụ thiết kế và thiết kế sơ bộ, đang triển khai công việc tiếp theo thì chủ đầu tư có văn bản cho dừng dự án. Với HĐ này có mấy câu hỏi:
+ Cách xác định khối lượng hoàn thành của nhà thầu như thế nào cho hợp lý nhất?
+ Có văn bản pháp quy nào hướng dẫn việc nghiệm thu, thanh quyết toán, thanh lý Hợp đồng tư vấn khi đang thực hiện dở dang do dừng dự án không?

 

[xman]

Trường hợp này giải quyết khá phức tạp, mặc dù nghe có vẻ đơn giản.
1. CĐT và nhà thầu (NT) có được định nghĩa một cách chính xác nghĩa của nó hay chưa khi mà DAĐT vẫn còn đang nằm trên bàn giấy? (hoàn toàn chưa được phê duyệt)
2. Các quy trình thực hiện để CĐT giao thầu hay đấu thầu có được thực hiện một cách minh bạch và đúng luật đấu thầu? Hay chỉ làm qua loa đại khái để lấy “tiến độ”?
3. Việc “tiền trảm...” kia có được người/cấp có thẩm quyền phê duyệt dự án biết hay không? (theo bạn nêu thì có vì đã có “Báo cáo thẩm tra”) Biết đến mức độ nào?
4. Đằng sau CĐT là ai? (Người/cấp có chức năng cuối cùng có thể giải quyết kết quả toàn dự án)

Theo mình thì CĐT đã quá "nhanh nhảu" trong việc thực hiện dự án khi nó vẫn còn nằm trên... bàn giấy. Việc làm này là sai nguyên tắc về lập dự án đầu tư. Tuy nhiên, các nhà thầu lại “vì lý do nào đó” mà tỏ ra quá dễ dãi hoặc không để ý ... vẫn cứ đáp ứng những nhu cầu của CĐT: thực hiện các giai đoạn của dự án chưa được phê duyệt. Vậy, khi dự án chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, thì KHÔNG có căn cứ để nhà thầu thực hiện công việc và tính toán giá trị cho toàn bộ công việc đó. Ở đây lỗi lại thuộc về phía nhà thầu: Nếu việc này có kết luận là nhà thầu không biết dự án đã được phê duyệt hay chưa, mà vẫn thực hiện thì toàn bộ sức lao động đã bỏ ra vẫn nằm cùng với dự án trên bàn giấy, cho đến khi nó được phê duyệt, còn không thì nó vẫn “thi maraton với thời gian”!!! Còn nếu nhà thầu có được sự khẳng định của CĐT rằng: Dự án đã (hoặc sẽ) được phê duyệt, đồng thời ký kết HĐ và cho NT làm trước một số công việc liên quan tới dự án (như bạn đã nêu trên), thì CĐT đương nhiên phải có trách nhiệm với nhà thầu. Dù dự án chưa được phê duyệt, nhưng căn cứ vào báo cáo thẩm tra (đã thông qua CĐT), giá trị khái toán của toàn bộ dự án, CĐT phải thanh toán cho NT bằng với mức: % * tổng giá trị (TT) của DA theo HĐ đã ký giữa CĐT-NT. Đó là cơ sở để 2 bên thỏa mãn các điều khoản về quyền lợi và trách nhiệm.
Toàn bộ việc này ta hiểu nôm na là: Con chưa sinh mà bố/mẹ đã đi làm giấy khai sinh cho con, thì liệu có ai dám làm và làm được? Do vậy, đây là cách “tự giải quyết”giữa các bên mà không thể căn cứ vào văn bản quy phạm pháp luật nào, khi mà nó (thực hiện DA) sai lè lè. Pháp luật không bảo hộ cho cái sai hoặc cách làm sai. DA chỉ được phê duyệt khi các điều kiện cần và đủ cho toàn DA được thông qua các cấp/bộ/ngành liên quan chấp thuận, khi đó việc thực hiện mới có giá trị để thanh toán, và có các giá trị khác để làm căn cứ thực hiện. Ở đây, cả 2 bên đều đã thực hiện sai các bước thực hiện DA, nên chỉ có 2 bên tự giải quyết. Khi chưa có phê duyệt mà CĐT vẫn cho làm, thì CĐT phải tự bỏ tiền (không phải nguồn vốn NS kia cấp) để thanh toán cho NT, với giá trị là tỷ lệ % * tổng giá trị khái toán mà 2 bên đã thỏa thuận (căn cứ vào HĐTT, BCTT, HĐ lập DAĐT giữa các bên). Việc nghiệm thu để làm thanh quyết toán HĐ vẫn phải tuân theo pháp luật hiện hành.
Biết đến đâu thì thưa thớt đến đó. Các bro khác xin cho ý kiến giúp đỡ.

 

[Octopus]

Về lý thuyết thì đúng như bác Xman viết, nhưng trên thực tế thì vẫn có một số việc cần phải triển khai trước khi có dự án đầu tư (trước khi DA ĐT được phê duyệt) như các gói thầu về lập báo cáo đầu tư, giải phóng mặt bằng..... Việc triển khai các gói thầu trước khi dự án được phê duyệt ở dự án này không có gì sai cả. Giờ chỉ hỏi cách nghiệm thu, xác nhận khối lượng cho đúng với các văn bản quy phạm pháp luật hiện hành thôi.

 

[viettuan88]

Việc tư vấn lập dự án thực hiện công việc trước khi có quyết định đầu tư là bình thường, điều quan trọng là chủ đầu tư phải được người quyết định đầu tư cho phép tiến hành công việc đó qua quyết định ( chủ trương thực hiện). Trong trường hợp này cách giải quyết hợp lý nhất là giá trị công việc tư vấn hoành thành sẽ để lại thanh toán ghép vào một dự án khác ( dự án thay thế, dự án điều chỉnh cho dự án bị dừng chẳng hạn), với trường dừng hẳn không thực hiện bất cứ 1 dự án nào khác thì mình cũng không nghĩ ra hướng giải quyết thế nào, trên thực tế rất có thể tư vấn phải chấp nhận rủi ro.

 

[Octopus]

Đối với dự án này nó nằm trong chủ trương rà soát và cắt giảm đầu tư của Chính phủ, vì vậy cũng chưa biết có dự án thay thế hay không, nhưng việc phải thanh quyết toán những hợp đồng tư vấn đã ký thì cũng không thể chậm trễ quá nhiều. Cũng rất mong có dự án thay thế vì chủ đầu tư cũng bỏ ra khá nhiều tiền cho việc giải phóng mặt bằng và các công tác chuẩn bị đầu tư rồi.

 

[xman]

..............
Ở đây, cả 2 bên đều đã thực hiện sai các bước thực hiện DA, nên chỉ có 2 bên tự giải quyết. Khi chưa có phê duyệt mà CĐT vẫn cho làm, thì CĐT phải tự bỏ tiền (không phải nguồn vốn NS kia cấp) để thanh toán cho NT, với giá trị là tỷ lệ % * tổng giá trị khái toán mà 2 bên đã thỏa thuận (căn cứ vào HĐTT, BCTT, HĐ lập DAĐT giữa các bên). Việc nghiệm thu để làm thanh quyết toán HĐ vẫn phải tuân theo pháp luật hiện hành.
.............

Mình đã có ý kiến với bạn về tình huống đó. Thực tế có nhiều DA dừng khi đang thực hiện dang dở. Ở đây bạn nói là Chủ trương của CP, làm cho cả CĐT và NT rơi vào thế bị đọng. Tuy vậy, khi ký HĐ với bên bạn (NT) thì dù DA có dừng nhưng CĐT (người/cơ quan đại diện cho DA của CP) vẫn phải có trách nhiệm chi trả các chi phí mà NT đã bỏ ra bằng nguồn vốn riêng. Ít nhất là bằng giá vốn. Đó là trách nhiệm của CĐT khi cho thực hiện DA sớm.