TA nghĩ các nội dung dưới đây rất tốt cho các Chủ đầu tư, cho các đồng nghiệp làm tư vấn lập dự án hoặc thẩm tra dự án đầu tư tham khảo (có thể bạn biết rồi, nhưng từ kinh nghiệm thực tế ta thử chuẩn hoá lại lý luận.).
Các nội dung này TA ghi chép từ bài giảng của Ts. Trần Văn Tấn - giảng cho lớp cao học Kinh tế xây dựng, ĐHXD - về một số nội dung Lập và phân tích đánh giá DAĐT (tiện thể ôn thi share với đồng nghiệp có quan tâm để tham khảo).
Có rất nhiều yếu tố về lựa chọn địa điểm làm ảnh hưởng đến hiệu quả dự án đầu tư. Đòi hỏi phải xem xét càng toàn diện càng tốt.
1.1. Nguyên tắc và tiêu chuẩn để lựa chọn địa điểm
- Phù hợp với đường lối chính sách của nhà nước.
- Phù hợp với quy hoạch (Tổng thể phát triển KTQD, ngành, xây dựng – khống chế định hướng đầu tư của các dự án, chọn ở đâu cũng phải phù hợp quy hoạch, trường hợp DA ở địa điểm chưa có quy hoạch được duyệt thì cần được cấp có thẩm quyền về quy hoạch phê duyệt).
- Các tiêu chuẩn về mặt kỹ thuật và điều kiện tự nhiên:
1) Tốt về điều kiện địa hình, địa chất công trình và địa chất công trình và địa chất thuỷ văn
2) Điều kiện về thời tiết khí hậu phù hợp với loại dự án, điều kiện về động đất, sóng thần, núi lửa...
3) Điều kiện về cung cấp nguyên vật liệu xây dựng
4) Điều kiện về trữ lượng tài nguyên
- Tiêu chuẩn về kinh tế: Thường thì đánh giá các phương án đảm bảo tối ưu về kỹ thuật sau đó mới xét đến tối ưu về kinh tế
1) Chi phí đầu tư xây dựng
Các yếu tố do địa điểm có thể làm ảnh hưởng đến chi phí đầu tư xây dựng: chi phí san lấp mặt bằng, đền bù di dân, tái định cư, xử lý nền, điều kiện cung cấp vật liệu xây dựng...) giá công trình mang tính địa phương, ảnh hưởng do điều kiện vị trí đến chi phí đầu tư xây dựng rất lớn.
2) Chi phí vận hành và khai thác dự án
Yếu tố địa điểm tác động đến khoản chi phí này thông qua các vấn đề: Chi phí vận chuyển, vận tải, nguyên liệu đầu vào cho dự án – đặc biệt là các dự án sản xuất công nghiệp. VD: xi măng, sắt thép, đường – nhà máy sử dụng chi phí vận chuyển nguyên liệu đầu vào bị ảnh hưởng rất đáng kể, rồi yếu tố tiền lương, trình độ nhân công... Đặt nhà máy ở gần nơi cung cấp nguyên liệu đầu vào - chi phí vận chuyển thấp, nơi có nguồn cung ứng lao động dồi dào, trình độ dân trí cao - ảnh hưởng tiền lương, trình độ tay nghề, năng suất + nhận thức của người lao động.
3) Chi phí cho việc tiêu thụ sản phẩm
Đặt nhà máy ở xa thị trường – chi phí vận chuyển hàng hoá đến thị trường cao hơn - ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ.
- Tiêu chuẩn về mặt xã hội và an ninh quốc phòng:
Đây cũng là tiêu chuẩn chúng ta cần so sánh, xem xét: số người di dân tái định cư, số người bị ảnh hưởng. Các tác động về mặt xã hội, ảnh hưởng đến các công trình lân cận – cũng cần xem xét, sự ảnh hưởng về cảnh quan, di tích di sản, ảnh hưởng về mặt môi trường (sẽ xem xét kỹ hơn sau), ảnh hưởng về an ninh quốc phòng.
Như vậy:
- Đứng ở vai trò tư vấn lập dự án, bạn cần phải điều tra, khảo sát các yếu tố trên, kết hợp kiến thức chuyên môn, hiểu biết xã hội và các nhạy cảm ề thị trường để tư vấn cho Chủ đầu tư địa điểm đặt dự án sao cho dự án có hiệu quả nhất.
- Đứng ở vai trò Chủ đầu tư bạn cần đọc kỹ, xem, nghe và chất vấn tư vấn lập dự án thuyết minh và bảo về về các nội dung trên, tự mình suy xét sự hợp lý để quyết định lựa chọn địa điểm. Trước khi bỏ vốn Chủ đầu tư cần đảm bảo chi phí đầu tư (vốn bỏ ra là thấp nhất hoặc là phù hợp nhất) và sản phẩm đầu ra là phù hợp thì cơ hội chiếm lĩnh thị trường mới cao -> ảnh hưởng tới cơ hội thành công của dự án. Nếu Chủ đầu tư không biết thì cũng phải chọn được tư vấn thẩm tra giỏi để giúp mình xem xét.
- Đứng ở vai trò của tư vấn thẩm tra dự án, phải xem xét kỹ các nội dung trên trong hồ sơ dự án do tư vấn lập. Tuy nhiên, phải đưa ra được càng nhiều ý kiến phản biện càng tốt. Tìm được càng nhiều cái sai, cái hở, cái nhầm lẫn của tư vấn lập càng tốt, ở đây không phải là "moi móc" mà là cố giúp Chủ đầu tư ngăn ngừa các rủi ro, thậm chí nếu tư vấn giỏi còn có thể đề xuất được phương án địa điểm thay thế hoặc đối sánh...
Các nội dung này TA ghi chép từ bài giảng của Ts. Trần Văn Tấn - giảng cho lớp cao học Kinh tế xây dựng, ĐHXD - về một số nội dung Lập và phân tích đánh giá DAĐT (tiện thể ôn thi share với đồng nghiệp có quan tâm để tham khảo).
Có rất nhiều yếu tố về lựa chọn địa điểm làm ảnh hưởng đến hiệu quả dự án đầu tư. Đòi hỏi phải xem xét càng toàn diện càng tốt.
1.1. Nguyên tắc và tiêu chuẩn để lựa chọn địa điểm
- Phù hợp với đường lối chính sách của nhà nước.
- Phù hợp với quy hoạch (Tổng thể phát triển KTQD, ngành, xây dựng – khống chế định hướng đầu tư của các dự án, chọn ở đâu cũng phải phù hợp quy hoạch, trường hợp DA ở địa điểm chưa có quy hoạch được duyệt thì cần được cấp có thẩm quyền về quy hoạch phê duyệt).
- Các tiêu chuẩn về mặt kỹ thuật và điều kiện tự nhiên:
1) Tốt về điều kiện địa hình, địa chất công trình và địa chất công trình và địa chất thuỷ văn
2) Điều kiện về thời tiết khí hậu phù hợp với loại dự án, điều kiện về động đất, sóng thần, núi lửa...
3) Điều kiện về cung cấp nguyên vật liệu xây dựng
4) Điều kiện về trữ lượng tài nguyên
- Tiêu chuẩn về kinh tế: Thường thì đánh giá các phương án đảm bảo tối ưu về kỹ thuật sau đó mới xét đến tối ưu về kinh tế
1) Chi phí đầu tư xây dựng
Các yếu tố do địa điểm có thể làm ảnh hưởng đến chi phí đầu tư xây dựng: chi phí san lấp mặt bằng, đền bù di dân, tái định cư, xử lý nền, điều kiện cung cấp vật liệu xây dựng...) giá công trình mang tính địa phương, ảnh hưởng do điều kiện vị trí đến chi phí đầu tư xây dựng rất lớn.
2) Chi phí vận hành và khai thác dự án
Yếu tố địa điểm tác động đến khoản chi phí này thông qua các vấn đề: Chi phí vận chuyển, vận tải, nguyên liệu đầu vào cho dự án – đặc biệt là các dự án sản xuất công nghiệp. VD: xi măng, sắt thép, đường – nhà máy sử dụng chi phí vận chuyển nguyên liệu đầu vào bị ảnh hưởng rất đáng kể, rồi yếu tố tiền lương, trình độ nhân công... Đặt nhà máy ở gần nơi cung cấp nguyên liệu đầu vào - chi phí vận chuyển thấp, nơi có nguồn cung ứng lao động dồi dào, trình độ dân trí cao - ảnh hưởng tiền lương, trình độ tay nghề, năng suất + nhận thức của người lao động.
3) Chi phí cho việc tiêu thụ sản phẩm
Đặt nhà máy ở xa thị trường – chi phí vận chuyển hàng hoá đến thị trường cao hơn - ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ.
- Tiêu chuẩn về mặt xã hội và an ninh quốc phòng:
Đây cũng là tiêu chuẩn chúng ta cần so sánh, xem xét: số người di dân tái định cư, số người bị ảnh hưởng. Các tác động về mặt xã hội, ảnh hưởng đến các công trình lân cận – cũng cần xem xét, sự ảnh hưởng về cảnh quan, di tích di sản, ảnh hưởng về mặt môi trường (sẽ xem xét kỹ hơn sau), ảnh hưởng về an ninh quốc phòng.
Như vậy:
- Đứng ở vai trò tư vấn lập dự án, bạn cần phải điều tra, khảo sát các yếu tố trên, kết hợp kiến thức chuyên môn, hiểu biết xã hội và các nhạy cảm ề thị trường để tư vấn cho Chủ đầu tư địa điểm đặt dự án sao cho dự án có hiệu quả nhất.
- Đứng ở vai trò Chủ đầu tư bạn cần đọc kỹ, xem, nghe và chất vấn tư vấn lập dự án thuyết minh và bảo về về các nội dung trên, tự mình suy xét sự hợp lý để quyết định lựa chọn địa điểm. Trước khi bỏ vốn Chủ đầu tư cần đảm bảo chi phí đầu tư (vốn bỏ ra là thấp nhất hoặc là phù hợp nhất) và sản phẩm đầu ra là phù hợp thì cơ hội chiếm lĩnh thị trường mới cao -> ảnh hưởng tới cơ hội thành công của dự án. Nếu Chủ đầu tư không biết thì cũng phải chọn được tư vấn thẩm tra giỏi để giúp mình xem xét.
- Đứng ở vai trò của tư vấn thẩm tra dự án, phải xem xét kỹ các nội dung trên trong hồ sơ dự án do tư vấn lập. Tuy nhiên, phải đưa ra được càng nhiều ý kiến phản biện càng tốt. Tìm được càng nhiều cái sai, cái hở, cái nhầm lẫn của tư vấn lập càng tốt, ở đây không phải là "moi móc" mà là cố giúp Chủ đầu tư ngăn ngừa các rủi ro, thậm chí nếu tư vấn giỏi còn có thể đề xuất được phương án địa điểm thay thế hoặc đối sánh...
